Zakład podatkowy w Niemczech – problem dla polskich przedsiębiorstw budowlanych w zakresie podatku dochodowego (PIT i CIT).
Wiele polskich przedsiębiorstw z branży budowlanej prowadzi swoją działalność na terytorium Niemiec. O ile dość dobrze jest rozpoznany problem związany z rozliczaniem podatku VAT od tego rodzaju działalności gospodarczej, to bardzo często uwadze umyka problematyka podatku dochodowego od przychodów osiąganych na terytorium Republiki Federalnej Niemiec. Niewielu przedsiębiorców z branży budowalnej, niezależnie od formy prawnej w jakiej prowadzona jest działalności, czy to w formie jednoosobowej działalności gospodarczej czy też spółki prawa handlowego, ma świadomość, iż po spełnieniu określonych przesłanek powinni rozliczać się w pewnym zakresie swojej działalności z podatku dochodowego w Niemczech, a nie w Polsce.
Kluczowa dla omawianej problematyki jest dwustronna umowa pomiędzy Polską a Niemcami w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Określa ona przesłanki zmiany obowiązku podatkowego w zakresie podatku dochodowego od dochodów osiąganych w drugim z państw storn umowy, a więc czy to w Polsce czy w Niemczech.
Najważniejszym pojęciem jest pojęcie „zakładu” (podatkowego) zdefiniowanego we wskazanej umowie. Powstanie takiego zakładu na terytorium Niemiec (i analogicznie Polski) zobowiązuje przedsiębiorcę, z Polski do obowiązkowego rozliczania się z podatku dochodowego od dochodów uzyskanych w ramach tego zakładu na terytorium Niemiec.
W kontekście polskich przedsiębiorstw budowalnych kluczowy jest jeden z elementów definicji zakładu podatkowego, który oznacza także plac budowy lub prace budowlane albo instalacyjne jednakże tylko w sytuacji, jeżeli trwają one dłużej niż dwanaście miesięcy. Klasycznym przypadkiem będzie np. budowa domu w Niemczech przez polskiego przedsiębiorcę budowalnego, która trwa 15 miesięcy. W takim przypadku koniecznym będzie rozliczenie podatku dochodowego od całego takiego „zakładu”, a więc w praktyce konkretnej budowy, w Niemczech. Co nalży podkreślić ów podatek będzie obliczany za dochody tego zakładu wstecznie, a więc od początku prowadzenia danej budowy, chociaż sam obowiązek podatkowy powstanie dopiero po przekroczeniu wskazanych 12 miesięcy. Dlatego bardzo ważnym jest rzeczywisty czas realizacji takich przedsięwzięć budowalnych, a nie czas planowany.
Przedsiębiorcy z Polski podejmujący się zleceń budowlanych na terytorium Niemiec powinni mieć na względzie owe regulacje i przemyśleć, czy z ich perspektywy opłacalnym jest podejmowanie realizacji zlecenia, które może skutkować powstaniem zakładu podatkowego w Niemczech, co przełoży się na znacznie wyższe koszty podatkowe, niż w przypadku nieprzekroczenia terminu 12 miesięcy i rozliczania podatku dochodowego w Polsce.
Bardziej skomplikowany charakter ma świadczenie kilku usług budowlanych na rzecz jednego zleceniodawcy, nawet jeśli są one świadczone w różnych miejscach. Mianowicie, jeśli mamy do czynienia z jedną inwestycją, integralnym przedsięwzięciem gospodarczym to w takiej sytuacji, nawet wykonywanie usług w różnych miejscach w okresie przekraczającym 12 miesięcy nie ma znaczenia dla powstania „placu budowy” a w konsekwencji zakładu, z którego działalności dochody podlegają opodatkowaniu w Niemczech. W takiej sytuacji, geograficzna zmiana miejsca, w którym znajduje się „plac budowy” nie prowadzi do traktowania takiej działalności, jako innego, nowego przedsięwzięcia a więc powstanie konieczność rozliczenia podatku dochodowego w Niemczech.
Na koniec należy jednak podkreślić, iż problem opodatkowania działalności polskich przedsiębiorców podatkiem dochodowym w Niemczech w przypadku powstania zakładu podatkowego, dotyczy tylko i wyłącznie dochodów związanych z danym zakładem, a nie wszystkich dochodów przedsiębiorcy czy też wszystkich dochodów przedsiębiorstwa w Niemczech. A więc jeśli polski przedsiębiorca budowlany realizuje kilka niezależnych od siebie zleceń w Niemczech i tylko jedno z nich trwa dłużej niż 12 miesięcy, to w takiej sytuacji, ponieważ tylko w tym jednostkowym przypadku powstanie zakład budowlany, a więc konieczność rozliczenia podatku dochodowego będzie dotyczyła tylko tej jednej budowy, a nie całej działalności gospodarczej na terytorium Niemiec.