Zakład podatkowy w Niemczech – problem dla polskich przedsiębiorstw budowlanych w zakresie podatku dochodowego (PIT i CIT).

Wiele polskich przedsiębiorstw z branży budowlanej prowadzi swoją działalność na terytorium Niemiec. O ile dość dobrze jest rozpoznany problem związany z rozliczaniem podatku VAT od tego rodzaju działalności gospodarczej, to bardzo często uwadze umyka problematyka podatku dochodowego od przychodów osiąganych na terytorium Republiki Federalnej Niemiec. Niewielu przedsiębiorców z branży budowalnej, niezależnie od formy prawnej w jakiej prowadzona jest działalności, czy to w formie jednoosobowej działalności gospodarczej czy też spółki prawa handlowego, ma świadomość, iż po spełnieniu określonych przesłanek powinni rozliczać się w pewnym zakresie swojej działalności z podatku dochodowego w Niemczech, a nie w Polsce.

Kluczowa dla omawianej problematyki jest dwustronna umowa pomiędzy Polską a Niemcami w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Określa ona przesłanki zmiany obowiązku podatkowego w zakresie podatku dochodowego od dochodów osiąganych w drugim z państw storn umowy, a więc czy to w Polsce czy w Niemczech.

Najważniejszym pojęciem jest pojęcie „zakładu” (podatkowego) zdefiniowanego we wskazanej umowie. Powstanie takiego zakładu na terytorium Niemiec (i analogicznie Polski) zobowiązuje przedsiębiorcę, z Polski do obowiązkowego rozliczania się z podatku dochodowego od dochodów uzyskanych w ramach tego zakładu na terytorium Niemiec.

W kontekście polskich przedsiębiorstw budowalnych kluczowy jest jeden z elementów definicji zakładu podatkowego, który oznacza także plac budowy lub prace budowlane albo instalacyjne jednakże tylko w sytuacji, jeżeli trwają one dłużej niż dwanaście miesięcy. Klasycznym przypadkiem będzie np. budowa domu w Niemczech przez polskiego przedsiębiorcę budowalnego, która trwa 15 miesięcy. W takim przypadku koniecznym będzie rozliczenie podatku dochodowego od całego takiego „zakładu”, a więc w praktyce konkretnej budowy, w Niemczech. Co nalży podkreślić ów podatek będzie obliczany za dochody tego zakładu wstecznie, a więc od początku prowadzenia danej budowy, chociaż sam obowiązek podatkowy powstanie dopiero po przekroczeniu wskazanych 12 miesięcy. Dlatego bardzo ważnym jest rzeczywisty czas realizacji takich przedsięwzięć budowalnych, a nie czas planowany.

Przedsiębiorcy z Polski podejmujący się zleceń budowlanych na terytorium Niemiec powinni mieć na względzie owe regulacje i przemyśleć, czy z ich perspektywy opłacalnym jest podejmowanie realizacji zlecenia, które może skutkować powstaniem zakładu podatkowego w Niemczech, co przełoży się na znacznie wyższe koszty podatkowe, niż w przypadku nieprzekroczenia terminu 12 miesięcy i rozliczania podatku dochodowego w Polsce.

Bardziej skomplikowany charakter ma świadczenie kilku usług budowlanych na rzecz jednego zleceniodawcy, nawet jeśli są one świadczone w różnych miejscach. Mianowicie, jeśli mamy do czynienia z jedną inwestycją, integralnym przedsięwzięciem gospodarczym to w takiej sytuacji, nawet wykonywanie usług w różnych miejscach w okresie przekraczającym 12 miesięcy nie ma znaczenia dla powstania „placu budowy” a w konsekwencji zakładu, z którego działalności dochody podlegają opodatkowaniu w Niemczech. W takiej sytuacji, geograficzna zmiana miejsca, w którym znajduje się „plac budowy” nie prowadzi do traktowania takiej działalności, jako innego, nowego przedsięwzięcia a więc powstanie konieczność rozliczenia podatku dochodowego w Niemczech.

Na koniec należy jednak podkreślić, iż problem opodatkowania działalności polskich przedsiębiorców podatkiem dochodowym w Niemczech w przypadku powstania zakładu podatkowego, dotyczy tylko i wyłącznie dochodów związanych z danym zakładem, a nie wszystkich dochodów przedsiębiorcy czy też wszystkich dochodów przedsiębiorstwa w Niemczech. A więc jeśli polski przedsiębiorca budowlany realizuje kilka niezależnych od siebie zleceń w Niemczech i tylko jedno z nich trwa dłużej niż 12 miesięcy, to w takiej sytuacji, ponieważ tylko w tym jednostkowym przypadku powstanie zakład budowlany, a więc konieczność rozliczenia podatku dochodowego będzie dotyczyła tylko tej jednej budowy, a nie całej działalności gospodarczej na terytorium Niemiec.

 

Opakowania w Niemczech. Zasady stosowania nowych przepisów, a regulacje polskie.

Prawo niemieckie (VerpackG) zobowiązuje wszystkich przedsiębiorców wprowadzających opakowania na terytorium Niemiec do rejestracji w systemie deklarowania ilości wprowadzanych opakowań (Zentrale Stelle – ZSVR) oraz zawarcia umowy z upoważnionym przedsiębiorstwem na odbiór opakowań – odpadów.

Pierwszym formalnym obowiązkiem jest zarejestrowanie jednostki wprowadzającej odpady w systemie centralnym poprzez elektroniczny system LUCID. Podmiot jest zobowiązany zidentyfikować się w owym systemie, wskazać także marki (brandy) pod jakimi wprowadza swoje produkty na terytorium RFN oraz co najważniejsze potwierdzając fakt zawarcia umowy o odbiór opakowań, deklarując jednocześnie ilości i rodzaje opakowań (odpadów), które planuje wprowadzić na terytorium Niemiec w danym roku. Brak rejestracji w systemie oznacza jednocześnie brak możliwości legalnego wprowadzania swoich produktów na terytorium Niemiec oraz narażenie się na karę w wysokości 100.000 euro, za każdorazowe naruszenie.

Drugim obowiązkiem jest zawarcie umowy z jednym z uprawnionych do odbioru opakowań przedsiębiorstw. Do zawarcia wskazanej umowy koniecznym jest zadeklarowanie ilości odpadów planowanych do wprowadzenia na terytorium RFN w danym roku oraz opłacenie usługi odbioru opakowań. Rejestracja w systemie centralnym, przy jednoczesnym braku zawarcia wskazanej umowy jest także poważnym naruszeniem prawa, co może ostatecznie skończyć się nałożeniem kary w wysokości do 200.000 euro.

Jak pokazuje doświadczenie pierwszych miesięcy obowiązywania nowego prawa nadal wielu polskich przedsiębiorców wprowadzających opakowania ( traktowane jako odpady) na terytorium Niemiec w dalszym ciągu nie wykonało obowiązku rejestracji w systemie odpadów RFN, ani nie zawało wymaganej prawem umowy na ich odbiór. Jest to bardzo ryzykowne podejście, gdyż w przypadku ustalenia przez władze niemieckie łamania ich prawa krajowego, kary które mogą być nałożone zagrażają prowadzeniu całej działalności gospodarczej przez danego przedsiębiorcę.

Dodatkowo należy zwrócić uwagę na pewną praktykę stosowaną przez niektórych polskich przedsiębiorców polegającą na próbie wwozu powrotnego do Polski opakowań (odpadów), które powstały w związku z dostawą towarów na terytorium RFN. Takie działanie przedsiębiorców jest często motywowane chęcią uniknięcia konieczności rejestracji w systemie niemieckim oraz ponoszenia opłat związanych z odbiorem odpadów (opakowań) na terytorium Niemiec.

Jednakże w takich przypadkach dochodzi do naruszenia polskich przepisów prawnych, gdyż wwozu takich odpadów konieczny jest jego zgłoszenie do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, co jest działaniem czasochłonnym i wymagającym podejmowania dodatkowych działań przez przedsiębiorcę, gdyż dopiero po uzyskaniu potwierdzenia ze strony GIOŚ możliwym jest wwóz tych odpadów na terytorium Polski. Takie działania, bez wymaganego zgłoszenia mogą stanowić wykroczenie zagrożone karą grzywny, a przede wszystkim być podstawą wymierzenia kary administracyjnej przez polskie organy ochrony środowiska nawet do 500 000 zł. Dlatego też rozwiązaniem najbardziej racjonalnym z perspektywy polskiego przedsiębiorcy wysyłającego towary w opakowaniach do RFN będzie rejestracja w niemieckim systemie odpadów i zawarcie umowy z podmiotem uprawnionym na ich odbiór.

Wprowadzone prawo (VerpackG) zostało skonstruowane w taki sposób, aby uszczelnić system i uniemożliwić zjawisko nazywane „free riding”, a więc korzystanie z możliwości sprzedaży produktów w RFN, ale bez ponoszenia konsekwencji związanych z kosztami zbierania i recyklingu opakowań.

Biuro – Prawno Rachunkowe Maciej Skorupiński sp. z o.o. oferuje Państwu niezbędną pomoc przy procesie rejestracji w systemie centralnym, ale także w zakresie wsparcia w zawarciu umowy z uczestnikiem systemu uprawnionym do odbioru Państwa opakowań oraz raportowania ilości opakowań deklarowanych i faktycznie wprowadzanych do systemu.

 

Sprzedaż internetowa polskich przedsiębiorców z wykorzystaniem niemieckich portali aukcyjnych

Z początkiem roku 2019 zostały wprowadzone nowe regulacje podatkowe w Niemczech, których konsekwencje może odczuć wielu polskich przedsiębiorców. Zmiany dotyczą obowiązków rejestracji do podatku VAT w RFN, gdyż władze niemieckie zdecydowały o konieczności podejmowania działań mających na celu uszczelnienie systemu podatkowego.

W praktycznym aspekcie wprowadzone rozwiązania będą w szczególności dotyczyć polskich sprzedawców korzystających z niemieckich portali aukcyjnych, a więc przede wszystkim Amazon i eBay.  Sposób wprowadzenia owych regulacji jest dość specyficzny, gdyż formalnie istnieją wyłączenia od obowiązku rejestracji np. odnośnie wysokości sprzedaży, które to jednak ze względu na  politykę prowadzoną przez niemieckie urzędy skarbowe oraz portale aukcyjne nie są w praktyce stosowane.

Cały mechanizm opiera się na ustanowieniu odpowiedzialności portali aukcyjnych za zobowiązania osób sprzedających na ich portalach w zakresie odprowadzania podatku VAT w RFN. A więc jeśli dany sprzedawca przekroczyłby próg ustawowy, a nie rozliczałby się z niemieckim fiskusem w zakresie odprowadzenia podatku VAT w Niemczech portale aukcyjne musiałby same go zapłacić.

Taka konstrukcja prawna spowodowała wprowadzenie reguł ostrożnościowych, po stronie m.in. Amazona i eBaya, która sprowadza się do obowiązku przedłożenia dokumentu potwierdzającego rejestrację do VAT w Niemczech, gdyż w takim przypadku owe portale nie będą ponosiły odpowiedzialności za zobowiązania zarejestrowanego sprzedawcy. Niedostarczenie przez sprzedawcę owego dokumenty spowoduje zablokowanie konta aukcyjnego na niemieckich portalach aukcyjnych, a więc pozbawi głównego źródła dochodu wielu sprzedawców.

Ponieważ wielu polskich przedsiębiorców prowadzi sprzedaż przez niemieckie portale aukcyjne, także one będą w praktyce zobowiązane do dokonania rejestracji jako podatnicy VAT w Niemczech oraz składania  deklaracji miesięcznych do podatku VAT i ewentualnego jego odprowadzania do niemieckich urzędów skarbowych.

Rejestracja do VAT w RFN dla przedsiębiorców nie jest procesem zbyt skomplikowanym, ale wymaga znajomości języka niemieckiego oraz niekiedy kilku tygodni czasu. Dodatkowo sam proces jest prowadzony przez 4 urzędu wyznaczone do obsługi podatników z Polski. Dlatego też przed rozpoczęciem procesu rejestracji należy zweryfikować, który urząd skarbowy jest właściwy dla danego sprzedawcy. Dodatkowo proces odbywa się korespondencyjnie i niemiecki urząd skarbowy może wymagać przedłożenia dodatkowych dokumentów uzasadniających rejestrację do VAT w RFN.

Przez pierwsze dwa lata od rejestracji należy składać deklaracje co miesiąc. Następnie istnieje możliwość ustalenia innych zasad składania deklaracji za podatek VAT.