Nowelizacja ustawy o dniach wolnych od pracy – Święta wypadające w dzień wolny

24 grudnia 2024 roku prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę z dnia 6 grudnia 2024 roku, zmieniającą ustawę o dniach wolnych od pracy oraz inne przepisy. Nowelizacja ma na celu dostosowanie przepisów do współczesnych potrzeb pracowników i pracodawców, uwzględniając tradycje związane z obchodami świąt Bożego Narodzenia.

24 grudnia – dniem wolnym od pracy

Nowelizacja ustanawia 24 grudnia, czyli Wigilię Bożego Narodzenia, dodatkowym dniem wolnym od pracy. Początkowo miała obowiązywać od 2024 roku, ale w wyniku zmian w procesie legislacyjnym, przepisy wejdą w życie dopiero 1 lutego 2025 roku. Od tego momentu Wigilia stanie się dniem wolnym od pracy.

Zmiany w zakazie handlu w niedzielę

W związku z nowelizacją, zmieniono przepisy dotyczące wyjątków od zakazu handlu w niedziele. Zakaz handlu nie będzie obowiązywał w następujące niedziele:

• trzy niedziele przed Wigilią Bożego Narodzenia,
• niedzielę przed Wielkanocą,
• ostatnią niedzielę stycznia, kwietnia, czerwca i sierpnia.

Zmiany te mają na celu dostosowanie zasad handlu do pory roku oraz potrzeb konsumentów, szczególnie w okresach zwiększonego popytu, takich jak święta czy zmiana sezonu.

Dodatkowo, zmienił się art. 8 Ustawy z dnia 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta. Nowe przepisy dotyczą również pracy w sobotę przed Wielką Niedzielą. Zgodnie z tymi zmianami, pracownicy, którzy muszą pracować w tę sobotę po godzinie 14:00, nie stracą wynagrodzenia za czas nieprzepracowany w związku z tym skróconym czasem pracy.

Święta przypadające w weekend

Zgodnie z art. 130 § 2 Kodeksu pracy, jeżeli święto ustawowe przypada w sobotę, pracownikowi przysługuje dodatkowy dzień wolny w innym dniu roboczym. Pracodawca ma obowiązek udzielenia tego dnia wolnego w zamian za święto przypadające w sobotę. W 2025 roku dwa święta – 3 maja i 1 listopada – wypadają w sobotę, co oznacza, że pracownicy będą mieli prawo do dnia wolnego w innym dniu roboczym. Jeśli natomiast święto przypada w niedzielę, nie przysługuje dzień wolny, ponieważ niedziela jest już dniem wolnym z mocy prawa.

Kiedy dopuszczalna jest praca w niedziele i święta?

Praca w niedziele i święta jest dozwolona tylko w wyjątkowych przypadkach, takich jak:

• akcje ratunkowe,
• transport i komunikacja,
• prace związane z usuwaniem awarii,
• zakładowe straże pożarne,
• praca na dyżurze w przypadku pilnych potrzeb (np. służby ratunkowe, serwisy awaryjne),
• branże turystyczne, gastronomiczne, medyczne, społeczne, kulturalne i inne wymagające pracy w dni świąteczne.

Pracodawcy są zobowiązani do przestrzegania tych zasad, zapewniając odpowiednią rekompensatę dla pracowników za pracę w święta, jeśli taka sytuacja wystąpi.

Nowelizacja przepisów ma na celu lepsze dostosowanie ustawodawstwa do realiów współczesnej pracy, uwzględniając zarówno tradycje świąteczne, jak i potrzeby pracowników oraz pracodawców.