Currently browsing: Podatki

Przedawnienie zobowiązania podatkowego jest to okres po którym upływa termin obowiązku zapłaty należnego podatku oraz okres po którym organ podatkowy nie ma prawa wszcząć postępowania podatkowego. W artykule wyjaśnimy, czym jest zobowiązanie podatkowe, jakie są różnice między obowiązkiem a zobowiązaniem podatkowym oraz co oznacza przedawnienie zobowiązań podatkowych dla przedsiębiorcy.

Zobowiązanie podatkowe – czym jest i od czego zależy jego wysokość?

Zobowiązanie podatkowe to kwota, którą podatnik musi zapłacić organowi podatkowemu w wyniku powstania obowiązku podatkowego. Wysokość zobowiązania podatkowego zależy od kilku czynników:

• Rodzaj działalności gospodarczej prowadzonej przez podatnika.
• Wysokość osiągniętego dochodu lub przychodu.
• Stawka podatkowa obowiązująca dla danego rodzaju działalności.
• Ulgi i zwolnienia podatkowe, z których korzysta podatnik.
• Koszty uzyskania przychodu, które obniżają podstawę opodatkowania.

Te elementy wpływają na ostateczną wysokość zobowiązania podatkowego, które przedsiębiorca musi uiścić. Przedsiębiorca musi uwzględnić wszystkie te czynniki, aby prawidłowo obliczyć należny podatek.

Obowiązek podatkowy a zobowiązanie podatkowe – czy są ze sobą związane?

Obowiązek podatkowy to obowiązek podatnika do zapłacenia podatku wynikający z przepisów prawa podatkowego. Zobowiązanie podatkowe jest natomiast konkretną kwotą, którą podatnik musi uiścić w wyniku powstania obowiązku podatkowego. Oznacza to, że zobowiązanie podatkowe jest bezpośrednim skutkiem obowiązku podatkowego. Innymi słowy, gdy powstaje obowiązek podatkowy, przedsiębiorca musi obliczyć i zapłacić odpowiednie zobowiązanie podatkowe.

Przedawnienie zobowiązania podatkowego – co to oznacza dla podatnika?

Przedawnienie zobowiązania podatkowego oznacza, że po upływie określonego czasu organy podatkowe tracą prawo do dochodzenia należności podatkowych. Zgodnie z art. 70 § 1 ustawy Ordynacji podatkowej, zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Dla podatnika oznacza to, że po upływie tego okresu nie ma obowiązku zapłaty należności, a organy podatkowe nie mogą przeprowadzać kontroli ani wszczynać postępowania podatkowego w celu ściągnięcia zaległości. W praktyce, nawet jeśli podatek nie został uiszczony, podatnik nie poniesie żadnych sankcji po upływie terminu przedawnienia. Powyższe wynika wprost z przepisów, tj.: art. 59 § 1 pkt 9  ustawy Ordynacji podatkowej,  który stanowi, iż zobowiązanie podatkowe wygasa w całości lub w części wskutek przedawnienia.

Przedawnienie zobowiązań podatkowych – przykłady

Przedawnienie zobowiązań podatkowych może dotyczyć różnych sytuacji. Przykładowo:

• Jeśli podatnik nie zapłacił podatku dochodowego za 2017 rok, a termin płatności upłynął 30 kwietnia 2018 roku, przedawnienie nastąpi z końcem 2023 roku.
• Przedawnienie może zostać zawieszone na czas trwania postępowania podatkowego lub egzekucyjnego.
• W przypadku gdy podatnik złożył deklarację podatkową po terminie, okres przedawnienia zobowiązań podatkowych zaczyna biec od końca roku, w którym upłynął termin złożenia deklaracji.

Te przykłady pokazują, jak różne sytuacje mogą wpływać na terminy przedawnienia zobowiązań podatkowych.

Zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego

Zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego polega na wstrzymaniu upływu okresu przedawnienia w określonych sytuacjach, co wydłuża czas, w którym organy podatkowe mogą dochodzić należności. Kluczowy przepis to art. 70 par. 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej, który mówi, że bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się lub zostaje zawieszony z dniem wszczęcia postępowania o przestępstwo skarbowe, jeśli podejrzenie popełnienia przestępstwa wiąże się z niewykonaniem zobowiązania. Dla skutecznego zawieszenia niezbędne jest:

• Bezpośredni związek między niewykonaniem zobowiązania a postępowaniem karnym skarbowym.
• Zawiadomienie podatnika o wszczęciu postępowania przed upływem terminu przedawnienia.

W praktyce organy podatkowe często nadużywają tej instytucji, co potwierdza uchwała NSA z 24 maja 2021 r. (sygn. akt I FPS 1/21). Wadliwość takiego postępowania została potwierdzona w wyroku WSA w Gliwicach (sygn. akt I SA/Gl 668/22), który uznał, że brak związku postępowania karnego skarbowego z zobowiązaniem podatkowym nie zawiesza biegu terminu przedawnienia. Dla przedsiębiorcy oznacza to konieczność dodatkowej dokumentacji i przedłużenie niepewności co do rozstrzygnięcia sprawy podatkowej.

Co w przypadku dokonania zapłaty podatku po terminie przedawnienia zobowiązania podatkowego?

Jeśli podatnik dokona zapłaty przedawnionego zobowiązania podatkowego, sytuacja ta jest regulowana przepisami ustawy dot. Ordynacji podatkowej. Zgodnie z art. 79 § 2 ustawy, prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty oraz wniosku o zwrot nadpłaty wygasa po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Oznacza to, że jeśli po okresie przedawnienia nastąpi dobrowolne dokonanie zapłaty, kwota nienależnie zapłaconego podatku jest uznawana za nadpłatę w rozumieniu art. 72 § 1 pkt 1 ustawy.

• Prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wygasa po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.
• Nadpłata dotyczy jedynie nadpłaty powstałej do momentu przedawnienia zobowiązania podatkowego.
• Podatnik ma prawo wystąpić do organu podatkowego o zwrot nienależnie zapłaconego podatku.

Jednakże literalne brzmienie art. 79 § 2 ustawy o Ordynacji podatkowej stanowi, że prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty oraz wniosku o zwrot nadpłaty wygasa po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Biorąc pod uwagę wykładnię systemową art. 79 § 2  ustawy Ordynacji podatkowej uznać należy iż nadpłata, wskazana w przepisie dotyczy jedynie nadpłaty powstałej do momentu przedawnienia zobowiązania podatkowego. 

Zatem jeśli dokonamy zapłaty podatku po terminie, w którym organy podatkowe nie miały prawa nas ścigać o zapłatę, przysługiwać nam będzie prawo o wystąpienie do organu podatkowego o zwrot nienależnie zapłaconego podatku.

Zrozumienie zasad przedawnienia zobowiązań podatkowych oraz ich wpływu na działalność gospodarczą jest kluczowe dla każdego przedsiębiorcy, aby uniknąć niepotrzebnych kosztów i sankcji.

Podatek u źródła (WHT) to istotny element systemu podatkowego, który może wpływać na działalność zarówno krajowych, jak i zagranicznych przedsiębiorstw. W artykule omówimy, czym dokładnie jest podatek u źródła, kto jest zobowiązany do jego płacenia oraz jakie są aktualne przepisy dotyczące jego wysokości. Znajomość tych informacji jest kluczowa dla przedsiębiorców działających na międzynarodowym rynku.

Czym jest tak naprawdę podatek u źródła?

Podatek u źródła (WHT) to zryczałtowany podatek dochodowy, który jest pobierany od niektórych rodzajów dochodów uzyskiwanych przez rezydentów i nierezydentów. Dochody te obejmują m.in. dywidendy, odsetki, należności licencyjne, a także wynagrodzenia z tytułu praw autorskich i pokrewnych, opłat za usługi doradcze, księgowe, rozrywkowe oraz sportowe. W Polsce podatek ten pobierają płatnicy, którzy mają miejsce zamieszkania, siedzibę lub zagraniczny zakład w Polsce.

Dla kogo WHT jest korzystne i kogo właściwie dotyczy?

Podatek u źródła dotyczy głównie nierezydentów, którzy uzyskują dochody w Polsce, choć w pewnych sytuacjach może obejmować również rezydentów. Korzyści z WHT mogą wynikać z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, które mogą przewidywać obniżone stawki podatkowe lub zwolnienia z podatku. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorcy działający na międzynarodowych rynkach muszą dokładnie znać przepisy obowiązujące w różnych krajach, aby skutecznie zarządzać swoimi zobowiązaniami podatkowymi.

WHT a certyfikat rezydencji

Certyfikat rezydencji to kluczowy dokument, który potwierdza miejsce siedziby podatnika dla celów podatkowych. Jest on niezbędny do zastosowania preferencyjnych stawek podatkowych wynikających z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. W Polsce możliwe jest stosowanie kopii certyfikatu rezydencji, o ile nie budzi ona wątpliwości co do zgodności ze stanem faktycznym. Przedsiębiorcy muszą regularnie aktualizować i przechowywać te dokumenty, aby uniknąć problemów z organami podatkowymi.

Podatek u źródła – podstawy prawne

Podstawy prawne dotyczące podatku u źródła w Polsce znajdują się w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT) oraz ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT). W ostatnich latach, w związku z wprowadzeniem Polskiego Ładu, przepisy te były kilkakrotnie nowelizowane. Zmiany te miały na celu dostosowanie polskiego systemu podatkowego do międzynarodowych standardów oraz uszczelnienie systemu podatkowego. Warto zwrócić uwagę na przepisy dotyczące wypłat powyżej 2 mln PLN, które wprowadzają dodatkowe obowiązki dla płatników.

Przy wypłatach powyżej 2 mln PLN, płatnicy muszą spełniać szczególne warunki, aby uniknąć pobierania podatku u źródła. Oto najważniejsze z nich:

• Opinia o stosowaniu preferencji: Organ podatkowy na wniosek płatnika wydaje opinię, która umożliwia stosowanie preferencyjnych stawek podatkowych.
• Oświadczenie WH-OSC/WH-OSP: Płatnik może złożyć oświadczenie, że posiada niezbędne dokumenty oraz po przeprowadzeniu weryfikacji nie ma wiedzy uzasadniającej przypuszczenie, że istnieją okoliczności wykluczające zastosowanie preferencyjnych stawek podatkowych.
• Dokumentacja: Płatnik musi posiadać dokumenty wymagane przez przepisy prawa podatkowego, które umożliwiają zastosowanie preferencyjnej stawki podatku lub zwolnienia.

Jak biuro prawno-rachunkowe Skorupiński pomaga w WHT?

Biuro prawno-rachunkowe Skorupiński oferuje kompleksowe wsparcie w zakresie podatku u źródła. Nasze usługi obejmują profesjonalne doradztwo podatkowe oraz konsulting, a także prowadzenie klientów w aspektach prawno-księgowych. Z uwagi na rosnącą liczbę przedsiębiorców zmagających się z problemami związanymi z WHT, nasza firma zapewnia wsparcie w zakresie przygotowywania dokumentacji, weryfikacji certyfikatów rezydencji oraz reprezentacji przed organami podatkowymi. Dążymy do tego, aby nasi klienci mogli skupić się na rozwoju swojego biznesu, podczas gdy my zajmujemy się skomplikowanymi kwestiami podatkowymi.

Schematy podatkowe MDR stanowią ważny element prawa podatkowego, mający na celu zwiększenie transparentności działań podatników oraz zapobieganie unikaniu opodatkowania. W tym artykule przedstawiamy definicję, proces zgłaszania oraz przykłady schematów podatkowych MDR.

Co to jest schemat podatkowy MDR?

Schemat podatkowy MDR to złożony system transakcji, umów lub działań, mający na celu uniknięcie opodatkowania lub obniżenie wysokości podatków do zapłacenia. Schematy te mogą przybierać różne formy, w tym skomplikowane struktury transakcyjne, odroczenia podatkowe, ulgi i transakcje międzynarodowe. Celem jest minimalizacja podatków, często poprzez wykorzystywanie różnic w przepisach podatkowych różnych jurysdykcji.

Etapy zgłoszenia schematu podatkowego

Proces zgłaszania schematów podatkowych MDR w Polsce jest regulowany przez przepisy unijne, które zostały wdrożone do prawa krajowego państw członkowskich, w tym do polskiego

prawa podatkowego. Polskie regulacje MDR, choć stanowią implementację unijnej Dyrektywy DAC6, mają jednak znacznie szerszy zakres niż przewiduje to wskazana dyrektywa.

Obejmuje kilka kluczowych kroków:

1. Identyfikacja schematu podatkowego: podmiot, który jest zobowiązany do zgłoszenia schematu podatkowego, musi najpierw zidentyfikować, czy jego struktura lub transakcja kwalifikuje się jako schemat podatkowy zgodnie z kryteriami określonymi w przepisach MDR.
2. Zgłoszenie schematu: jeśli struktura lub transakcja spełnia kryteria schematu podatkowego, podmiot zobowiązany do zgłoszenia musi zarejestrować się na platformie internetowej Ministerstwa Finansów i wypełnić odpowiedni formularz zgłoszeniowy, udzielając wszelkich wymaganych informacji dotyczących schematu.
3. Przekazanie informacji: po złożeniu zgłoszenia, organy podatkowe analizują przekazane informacje. W określonych przypadkach Szef KAS wzywa do uzupełnienia braków formalnych.
4. Kontrola i sankcje: za nieterminowe złożenie informacji o schemacie podatkowym lub za brak złożenia informacji o schemacie podatkowym przewidziane są sankcje finansowe. Kary są różnej wysokości, niektóre z nich mogą wynosić aż 10 mln złotych.

Ważne jest, aby podmioty, które są objęte obowiązkiem zgłoszenia schematów podatkowych,

świadomie przestrzegały tych przepisów, ponieważ niewypełnienie tego obowiązku może skutkować konsekwencjami prawnymi i finansowymi.

Przykłady schematów podatkowych MDR

Tak naprawdę różne działania mogą być obejmowane przez ten schemat podatkowy. Przykłady takich schematów powinny być dostępne w wybranym przez przedsiębiorcę biurze podatkowym. Poniżej przykładowy schemat podatkowy, który mógłby być objęty obowiązkiem zgłoszenia w ramach MDR – Transakcje z udziałem tzw. “rajów podatkowych”:

• Użycie spółek offshore: Firma A, zarejestrowana w kraju o wysokim opodatkowaniu, zakłada spółkę zależną B w kraju o niskim opodatkowaniu (tzw. raj podatkowy), np. na Wyspach Dziewiczych.
• Przemieszczanie zysków: Firma A przekazuje część swoich aktywów, na przykład prawa do wykorzystania własności intelektualnej, do spółki B w rajach podatkowych. Spółka B pobiera opłaty licencyjne od firm z innych krajów w związku z korzystaniem z tych aktywów.
• Minimalizacja podatków: Dzięki przekazaniu aktywów do spółki zarejestrowanej w kraju o niskim opodatkowaniu, firma A może zmniejszyć swoje obciążenia podatkowe, ponieważ opłaty licencyjne pobierane przez spółkę B w rajach podatkowych są opodatkowane niższymi stawkami podatkowymi lub mogą korzystać z ulg podatkowych dostępnych w tych krajach.

Konsekwencje niezłożenia zgłoszenia MDR

Brak zgłoszenia schematu podatkowego MDR lub nieterminowe złożenie informacji może prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych. Kary za niedopełnienie obowiązków mogą wynosić aż 10 mln złotych. Dlatego ważne jest, aby podmioty objęte obowiązkiem zgłoszenia przestrzegały przepisów, aby uniknąć sankcji prawnych i finansowych.

Wsparcie w zgłaszaniu schematów podatkowych

Nasze biuro rachunkowe oferuje profesjonalne doradztwo i wsparcie w procesie identyfikacji, analizy i zgłaszania schematów podatkowych zgodnie z obowiązującymi przepisami. Dzięki naszym usługom przedsiębiorcy mogą mieć pewność, że ich działania są zgodne z prawem i uniknąć potencjalnych konsekwencji związanych z niewłaściwym zgłaszaniem MDR schematów podatkowych.

Uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 maja 2021 r. sygn.: II FPS 1/21 w końcu zakończyła spór o najem prywatny. Spór w zakresie sposobu opodatkowania najmu prywatnego prowadząc jednocześnie działalność gospodarczą był toczony przez podatników i organy podatkowe przez wiele lat. 

Różnica stanowisk między sądami a organami podatkowymi

Różnica stanowisk sądów oraz organów podatkowych była tak szeroka, iż na wniosek Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorstw z dnia 8 stycznia 2021 roku sprawą zajął się Naczelny Sąd Administracyjny. Organy podatkowe stały na stanowisku, iż prowadząc działalność gospodarczą należy przychód z prywatnego najmu składników majątkowych niezwiązanych z działalnością gospodarczą zakwalifikować do źródeł przychodu z działalności gospodarczej.

Wyrok NSA w sprawie opodatkowania przychodów z najmu prywatnego

W związku z powyższym Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu uchwały wskazał, iż „uzyskiwane przez podatników przychody z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze, zalicza się bez ograniczeń do źródła przychodów wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, chyba że stanowią składnik wprowadzony przez nich do majątku związanego z działalnością gospodarczą.”

Wpływ uchwały NSA na organy podatkowe

Odnosząc się na grunt powyższego, można dojść do wniosku, iż dopiero „pstryczek w nos organom podatkowym” spowodowany podjęciem uchwały przez Naczelny Sąd Administracyjny spowodował racjonalizację stanowiska organów podatkowych.

Powyższe znajduje potwierdzenie w ugruntowanej linii interpretacyjnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, którego stanowisko uwzględniające powyższą uchwałę, znalazło odzwierciedlenie między innymi w interpretacjach indywidualnych:

• z dnia 25 października 2023 r. sygn.: 0114-KDIP3-2.4011.756.2023.2.MT; 
• z dnia 30 listopada 2023 r. sygn.: 0115-KDIT3.4011.617.2023.2.JS; 
• z dnia 5 stycznia 2024 r. sygn.: 0113-KDIPT2-1.4011.746.2023.2.HJ. 

Zakończenie sporu dotyczącego klasyfikacji przychodów z najmu

Reasumując choć najem prywatny należy rozliczać w formie ryczałtu, to należy uznać, iż powyższa uchwała zakończyła spór pomiędzy podatnikami, a organami podatkowymi w zakresie klasyfikacji przychodów z najmu.

Absurd, który trwał przez wiele lat, w którym to organy podatkowe uznawały, iż  będąc przedsiębiorcą samo posiadanie nieruchomości kwalifikowało ją do zastosowania wyższych stawek w podatku od nieruchomości. Jednakże, z pomocą przyszła wykładnia art. 84 ustawy zasadniczej wskazująca na obowiązek ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie, który to naruszał prawo do posiadania własności wynikającą z art. 64  tejże ustawy. 

Sentencja wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 lutego 2021 roku

W związku z powyższym Trybunał Konstytucyjny 24 lutego 2021 roku wydał orzeczenie sygn.: SK 39/19, wskazując, w sentencji, iż „art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1170) rozumiany w ten sposób, że o związaniu gruntu, budynku lub budowli z prowadzeniem działalności gospodarczej decyduje wyłącznie posiadanie gruntu, budynku lub budowli przez przedsiębiorcę lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą, jest niezgodny z art. 64 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”.

Skutki wyroku Trybunału Konstytucyjnego dla przedsiębiorców

Należy to rozumieć, iż Trybunał Konstytucyjny uznał za niekonstytucyjne obciążanie przedsiębiorców wyższą stawką podatku od nieruchomości jedynie poprzez sam fakt posiadania nieruchomości, które nie są wykorzystywane w działalności gospodarczej.

Istotą powyższego wyroku Trybunału Konstytucyjnego jest bardzo istotny fakt, gdyż na gruncie art. 272 § 1 ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi daje on możliwość żądania wznowienia postępowania jeżeli Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją.

Podatek od nieruchomości – stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczące wznowienia postępowania

Niestety jak wskazuje analiza skarg złożonych przez podatników o wznowienie postępowania wynikającą z art. 272 § 1 ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Naczelny Sąd Administracyjny znajdując wiele argumentów oddalał skargi o wznowienie postępowania sądowego.

Naczelny Sąd Administracyjny stoi na stanowisku, iż związek gruntu, budynku czy budowli z prowadzoną działalnością gospodarczą należy interpretować w znacznie szerszym pojęciu. Wskazanie czy posiadana nieruchomość jest wykorzystywana w działalności gospodarczej, czy też np.: zostało uniemożliwione dalsze wykorzystywanie w celach działalności gospodarczej nie dyskwalifikuje jej do objęcia niższą stawką podatku od nieruchomości (III FSK 487/23), a co z tym idzie uznanie iż w sprawie nie było podstaw do stwierdzenia nadpłaty.