Fundacje rodzinne - Strona 2 z 2

Najem nieruchomości przez fundację rodzinną – opodatkowanie

Fundacja rodzinna prowadząc dozwoloną działalność gospodarczą podlega pod zwolnienie podmiotowe wynikające z art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy CIT.

Natomiast ustawodawca, w celu uniknięcia dokonywania przez beneficjentów Fundacji wypłaty środków pieniężnych z Fundacji, wprowadził regulacje nakładające na takie podmioty podatek CIT w wysokości 15% podstawy opodatkowania.

Podatek CIT a rodzinna fundacja – przypadki objęte opodatkowaniem

Sankcyjny podatek CIT dotyczy m.in.:

świadczeń wypłacanych na rzecz beneficjentów;
otrzymanego mienia w związku z rozwiązaniem Fundacji;
tzw. ukrytych zysków.

Ustawodawca wprowadził w art. 24r pkt. 1 ustawy CIT stawkę 25% w przypadku rodzinnej Fundacji prowadzącej działalność gospodarczą wykraczającą poza zakres ujęty w art. 5 ustawy o tych fundacjach.

Najem nieruchomości między fundacją a fundatorem

W przypadku najmu nieruchomości należącej do Fundatora (beneficjenta) czynsz najmu (wartość rynkowa) płacony przez Fundację nie będzie stanowił świadczenia w postaci ukrytych zysków w rozumieniu art. 24q ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy CIT.

Powyższe znajduje potwierdzenie w ugruntowanej linii interpretacyjnej m. in.:

interpretacja indywidualna z dnia 11 sierpnia 2023r sygn.: 0111-KDIB1-2.4010.258.2023.1.EJ;
interpretacja indywidualna z dnia 11 sierpnia 2023 r. sygn.: 0114-KDIP2-1.4010.340.2023.1.KW;
interpretacja indywidualna z dnia 11 sierpnia 2023 r. sygn.: 0111-KDIB1-2.4010.291.2023.1.EJ.

Przytoczone stanowisko oznacza, iż najem nieruchomości przez Fundację od Fundatora nie będzie podlegał opodatkowaniu z tytułu tzw. ukrytych zysków.

Co w przypadku wynajmu nieruchomości należącej do fundacji beneficjentowi?

CIT

Jak zostało wyżej wskazane, zgodnie z art. 6 ust.1 pkt 25 ustawy CIT, takie podmioty co do zasady są zwolnione z CIT. Jednakże zwolnienie to nie ma charakteru bezwzględnego co wynika m. in.: z art. 6 ust. 8 ustawy CIT. Jak wynika z art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o rodzinnych fundacjach, wynajem nieruchomości, dzierżawa lub udostępnianie mienia są dozwolonymi formami działalności gospodarczej.

Kiedy zwolnienie CIT nie ma zastosowania?

W sytuacji, w której Fundator nie prowadzi działalności gospodarczej w wynajętym lokalu nie ma zastosowania art. 6 ust. 8 ustawy CIT, który wyłącza stosowanie zwolnienia, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy CIT do osiąganych przez podmiot przychodów z najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, której przedmiotem jest przedsiębiorstwo, zorganizowana część przedsiębiorstwa lub składniki majątku służące prowadzeniu działalności przez beneficjenta, fundatora lub podmiot powiązany z fundacją, beneficjentem lub fundatorem.

Biorąc powyższe pod uwagę, w sytuacji najmu przez Fundację nieruchomości na np. cele mieszkaniowe dla beneficjenta tejże Fundacji, będącego jednocześnie fundatorem, dochody z tytułu odpłatnego najmu nieruchomości są zwolnione od podatku dochodowego od osób prawnych na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy CIT.

PIT

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy PIT „przychodami, (…) są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń”.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy PIT źródłami przychodów są min. tzw. „inne źródła”.

Jak stanowi art. 20 pkt 1 ustawy PIT „za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.”

Umowa użyczenia lokalu – skutki podatkowe

Umowa użyczenia została uregulowana w Kodeksie Cywilnym w art. 710-719. Jest to umowa, poprzez zawarcie której użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy, w zakresie przewidzianym umową i przepisami prawa. Cechą charakterystyczną umowy użyczenia jest nieodpłatność. Co do zasady biorący do używania ponosi zwykłe koszty utrzymania rzeczy użyczonej i nie może żądać zwrotu kosztów od użyczającego (min.: koszty konserwacji, remontów, napraw). Biorący pokrywa również koszty eksploatacyjne, w tym min.: czynsz do spółdzielni.

Opierając się na jednej z interpretacji indywidualnej z dnia 21 marca 2022 r. sygn.: 0113-KDIPT2-2.4011.1201.2021.2.ACZ, w odniesieniu do umowy użyczenia, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (DKIS) poruszył następujące kwestie wywołujące określone skutki podatkowe:

brak otrzymywania wynagrodzenia w związku z zawarciem umowy użyczenia;
ponoszenie dodatkowych opłat tytułem opłat czynszowych, które to opłaty użyczający musiałby ponieść bez względu na fakt zawarcia przedmiotowej umowy.

Stosownie zatem do powyższego, DKIS stwierdził, „iż w związku z nieodpłatnym przekazaniem lokalu mieszkalnego do używania po stronie Pana – jako osoby użyczającej, nie powstał przychód podlegający opodatkowaniu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, Pan jako użyczający nie osiągnął z tytułu bezpłatnego użyczenia lokalu mieszkalnego dochodu skutkującego powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych”.

Natomiast – w odniesieniu do dodatkowych opłat czynszowych, „zapłata przez biorącego w użyczenie świadczenia pieniężnego w postaci opłat za czynsz, z wyłączeniem opłat rozliczanych na podstawie wskazań liczników, jest swoistym zwolnieniem Pana z długu w postaci zapłaty za Pana należności, którą i tak musiałby Pan zapłacić w związku z własnością (posiadaniem) rzeczy – tj. w przedmiotowej sprawie lokalu mieszkalnego, nawet w sytuacji, gdyby Pan z tego lokalu mieszkalnego nie korzystał”.

Przenosząc to na grunt opisywanej w temacie Fundacji, aby po stronie Fundatora (beneficjenta) nie powstał przychód, należy wziąć pod uwagę powyższe zagadnienia.

28 kwietnia 2025 Redaktor Fundacje rodzinne, opodatkowanie najmu Możliwość komentowania została wyłączona

Odsetki na rachunku bankowym fundacji rodzinnej wolne od CIT

Czy odsetki zgromadzone na rachunkach bankowych fundacji rodzinnych są opodatkowane podatkiem CIT? Fundacja taka może korzystać ze zwolnienia podatkowego, ale w określonych przypadkach. W artykule wyjaśniamy, jakie stanowisko zajmują organy podatkowe wobec tej kwestii oraz na jakie interpretacje mogą liczyć fundacje w Polsce.

Odsetki na rachunku bankowym a zwolnienie z CIT

Fundacje rodzinne posiadające możliwość działania jako przedsiębiorstwo korzystają przy tym co do zasady ze zwolnienia z CIT. Zwolnienie podmiotowe Fundacji rodzinnych wynika z art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy CIT. Jednakże zwolnienie to będzie dotyczyło enumeratywnie wskazanych czynności w art. 5 ustawy o rodzinnych Fundacjach.

Fundacja taka w oparciu o należące do niej środki pieniężne może gromadzić je na rachunkach bankowych w walucie polskiej lub obcej. Daje to możliwość osiągania przychodu z tytułu odsetek od tych lokat.

Czy przychody z odsetek podlegają opodatkowaniu?

Co zatem w przypadku Fundacji posiadającej rachunki bankowe, na których gromadzone są odsetki od środków pieniężnych?

Z pomocą na powyższe pytanie przychodzi stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, który uznał, iż lokowanie na bankowym rachunku lokaty terminowej oraz posiadanie rachunku bankowego pozostaje poza zakresem art. 5 ustawy o Fundacji rodzinnej.

Powyższe znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych m. in.:

z dnia 18 lipca 2024 r. sygn.: 0111-KDIB1-2.4010.265.2024.2.AW;
z dnia 13 lutego 2024 r. sygn..: 0111-KDIB1-2.4010.630.2023.1.ANK.

Wyjaśnienie stanowiska organów podatkowych

W uzasadnieniu swojego stanowiska organ interpretacyjny wskazał, co następuje:

„Lokowanie na bankowym rachunku lokaty terminowej środków pieniężnych w walucie polskiej lub w walutach obcych należących do fundacji rodzinnej, a pochodzących z wymienionych we wniosku tytułów, tj. funduszu założycielskiego wniesionego do fundacji rodzinnej przez fundatorów, otrzymanych darowizn, spadków oraz działalności gospodarczej wykonywanej przez fundację rodzinną w zakresie określonym w art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej, nie można uznać za wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców.”

„W związku z tym bezprzedmiotowe pozostaje rozpatrywanie, czy zawarcie z bankiem umowy rachunku bankowego, w tym umowy lokaty terminowej, może być uznane za udostępnianie mienia do korzystania na innej podstawie, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o fundacji rodzinnej.”

Zwolnienie z CIT dla odsetek

Zatem w przypadku środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych przychód w postaci odsetek będzie podlegał zwolnieniu podmiotowemu wynikającemu z dyspozycji art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy CIT.

18 kwietnia 2025 Redaktor Fundacje rodzinne, Prawo bankowe Możliwość komentowania została wyłączona

Pieniądze z fundacji a podatek – pożyczka pomiędzy fundacją rodzinną a beneficjentem

Pożyczki udzielane przez fundacje w ramach działalności gospodarczej budzą wiele pytań w kontekście podatków. Jakie konsekwencje podatkowe wiążą się z takim działaniem? Czy pożyczka między fundacją a beneficjentem podlega podatkowi od towarów i usług, a może od czynności cywilnoprawnych? W artykule wyjaśniamy kluczowe kwestie związane z opodatkowaniem takich transakcji.

Udzielanie pożyczki beneficjentom fundacji

Co w przypadku udzielenia pożyczki beneficjentowi przez rodzinną fundację, która nie ma charakteru incydentalnego, a także jest wpisana w statucie fundacji jako podstawowy zakres czynności działalności gospodarczej tejże fundacji?

Powyższą kwestię należy rozpatrzyć na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz podatku od towarów i usług.

Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC)

Zgodnie z art. 5 ust, 1 pkt 5 c ustawy o fundacji, może ona wykonywać działalność gospodarczą w rozumieniu art. 3 ustawy Prawo przedsiębiorców m. in. w zakresie udzielania pożyczek beneficjentom.

W myśl art. 1. ust. 1b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkowi podlegają m. in. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Istotne jest, iż jak stanowi art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie podlegają inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności.

Podatek VAT – zwolnienie przedmiotowe

W tym miejscu należy wskazać tzw. zwolnienie przedmiotowe wskazane w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług wskazujące, iż zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Orzecznictwo dotyczące opodatkowania pożyczek

Rozpatrując powyższą kwestię przyjrzyjmy się kilku wyrokom sądów administracyjnych:

wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 października 2021 r. III FSK 185/21

„Okoliczność, że pożyczkodawca uwzględnił udzielanie pożyczek jako rodzaj działalności gospodarczej dopiero w dniu 15 sierpnia 2014 r. przez dokonanie stosownego wpisu w CEIDG, nie ma znaczenia, albowiem – jak słusznie zauważono w zdaniu odrębnym – mogło to oznaczać tylko potwierdzenie (sformalizowanie) dotychczasowej aktywności gospodarczej. W judykaturze wielokrotnie podkreślano, że fakt formalnego zgłoszenia działalności gospodarczej nie ma znaczenia dla oceny, czy podatnik rzeczywiście taką działalność prowadzi. Wystarczy, że wykonując określone działania, wypełnia cechy działalności gospodarczej, w tym przypadku określone w art. 15 ust. 2 u.p.t.u. Istotne przy tym pozostaje nie źródło pozyskania środków finansowych, które spożytkowane zostały następnie przez podatnika na udzielanie pożyczek, ile jego zachowanie przed i w związku z dokonywaniem tych operacji (wprowadzenie środków pieniężnych do przedsiębiorstwa, zamiar trwałego oraz częstotliwego zarobkowania), i to niezależnie od formalnego zorganizowania. Zresztą sam pożyczkodawca zeznał (protokół przesłuchania świadka z dnia 2 czerwca 2015 r.), że w 2011 i w 2012 r. prowadził „tę samą działalność gospodarczą – paliwa, apteki, pożyczki”. Należy przyznać rację Autorowi zdania odrębnego, że takie stwierdzenie wprost wskazuje na świadomość pożyczkodawcy co do faktycznego prowadzenia przez niego działalności gospodarczej w zakresie udzielania pożyczek, i to w okresie poprzedzającym czynności prawne dokonane ze skarżącą. Faktem niespornym pozostaje, że pożyczkodawca przedłożył fakturę VAT wystawioną na odsetki od umowy pożyczki z dnia 20 listopada 2011 r. w wysokości 188.000 zł, dokumentujący przelew dot. odsetek od skarżącej, co może potwierdzać, że już przed 2012 r. taką działalność gospodarczą prowadził. Skarżąca wpłaciła nadto na rachunek osobisty pożyczkodawcy kwotę 3.359.000 zł z tytułu częściowej spłaty pożyczki, z której odsetki zostały przelane na jego konto firmowe. Podobnie, należy zgodzić się z wywodami zdania odrębnego, że pożyczkodawca dwukrotnie zeznawał, iż pożyczki udzielane były przez niego z majątku przedsiębiorstwa, a organy „w sposób niedopuszczalny skróciły wypowiedź świadka zawartą w piśmie z dnia 31 maja 2016 r.”. Również w związku z przesłuchaniem przed Prokuratorem Prokuratury Okręgowej w Z. oraz UKS w Z. pożyczkodawca zeznał, że środki, które przekazał skarżącej w postaci pożyczek, stanowiły majątek przedsiębiorstwa”;

wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 31 stycznia 2018 r. sygn.: II FSK 13/16

„Jeżeli pożyczka, choć udzielona ze środków zgromadzonych na rachunku bankowym prowadzonym dla prowadzonej działalności gospodarczej, udzielona była okazjonalnie, a nie w ramach prowadzonej przez pożyczkodawcę działalności gospodarczej, to podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.”

Pieniądze z fundacji a podatek

W związku z tym, iż fundacja rodzinna posiada odpowiednie zapisy w statucie stanowiące o udzielaniu pożyczki jako jednej z podstawowych czynności działalności gospodarczej, należy uznać iż podmiot udzielając pożyczki dokonuje czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jednakże korzystającej ze zwolnienia przedmiotowego.

Odnosząc się zatem do powyższego, należy uznać, iż umowa pożyczki pomiędzy rodzinną fundacją i jej beneficjentem nie będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

7 kwietnia 2025 Redaktor Fundacje rodzinne, Podatki Możliwość komentowania została wyłączona

Currently browsing: Fundacje rodzinne