Sankcja kredytu darmowego – co to jest i jak chroni konsumenta

Sankcja kredytu darmowego to narzędzie prawne chroniące konsumenta w relacji z bankiem. Jeśli instytucja naruszy przepisy – np. źle przygotuje umowę – możesz spłacić tylko kapitał, bez odsetek i opłat. Sprawdź, czy Tobie też przysługuje taka możliwość.

Co to jest sankcja kredytu darmowego?

Kredyty bankowe są dziś jedną z najczęstszych form finansowania – zarówno celów mieszkaniowych, jak i konsumpcyjnych czy inwestycyjnych. Choć działalność banków jest ściśle regulowana, istnieją prawne sposoby, które pozwalają zakwestionować niektóre zapisy umowy kredytowej, jeśli są one niezgodne z przepisami. Jednym z takich rozwiązań jest sankcja kredytu darmowego.

Sankcja ta została opisana w art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim. Oznacza ona, że jeśli bank złamie pewne obowiązki – np. źle przygotuje umowę lub przekroczy limity kosztów pozaodsetkowych – traci prawo do zarabiania na kredycie.

W praktyce oznacza to, że kredytobiorca:

1. spłaca tylko pożyczony kapitał,
2. nie musi płacić odsetek, prowizji ani innych kosztów.

Sankcję można zastosować, jeśli bank:

• nie spełnił obowiązków informacyjnych określonych w ustawie,
• przygotował umowę zawierającą istotne błędy lub braki.

Sankcja kredytu darmowego – dlaczego banki objęte są sankcjami i wyrok TSUE 2025

Zasady stosowania sankcji kredytu darmowego i jej skutki były niedawno przedmiotem rozważań Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE).

Spór zakończył się wyrokiem z dnia 13 lutego 2025 r. (sygn. C-472/23). Sprawa dotyczyła żądania zwrotu odsetek i kosztów zapłaconych przez konsumenta w ramach kredytu konsumenckiego.

Powodem w sprawie była spółka windykacyjna, która przejęła prawa konsumenta (jako cesjonariusz). Wskazywała, że bank:

• naliczył odsetki nie tylko od wypłaconego kredytu,
• ale także od kwot przeznaczonych na pokrycie kosztów kredytowych (np. prowizji czy ubezpieczenia).

Dodatkowo zarzucono bankowi, że naruszył obowiązek informacyjny, wynikający z art. 30 ust. 1 pkt 7 ustawy o kredycie konsumenckim – czyli nie przekazał konsumentowi wszystkich wymaganych informacji.

Sankcja kredytu darmowego – jak sprawdzić warunki?

TSUE wskazał trzy kluczowe kwestie dotyczące sankcji kredytu darmowego:

1. RRSO (Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania):

• Trybunał wyjaśnił, że zgodnie z dyrektywą 2008/48/WE konsument powinien przed podpisaniem umowy otrzymać jasne informacje – m.in. o RRSO i całkowitej kwocie do zapłaty.
• Jeśli bank podał RRSO obliczoną zgodnie z zapisami umowy (nawet jeśli później niektóre z nich uznano za nieuczciwe), nie oznacza to automatycznie naruszenia przepisów.

2. Opłaty:

• Umowa kredytu musi być napisana w sposób jasny i zrozumiały.
  Jeśli pozwala na podniesienie opłat, powinna jasno podawać, kiedy i o ile. W przeciwnym razie klient nie ma pełnej informacji, a to narusza przepisy.
• Konsument powinien móc samodzielnie oszacować, jakie będą realne koszty kredytu.

• 3. Kary za brak informacji:TSUE podkreślił, że jeśli bank nie dopełni obowiązków informacyjnych, może zostać objęty sankcją – utratą prawa do pobierania odsetek oraz innych  opłat związanych z kredytem.
• Nawet jeśli naruszenie wydaje się niewielkie, jeśli wpływa na możliwość oceny umowy przez konsumenta, sankcja jest dopuszczalna.

WAŻNE:

• Sankcję kredytu darmowego można zastosować, gdy umowa zawiera niejasne zapisy dotyczące opłat.
• Zawyżona RRSO nie zawsze oznacza naruszenie obowiązku informacyjnego – zależy to od przyczyny błędu.
• Utrata prawa do odsetek i opłat przez bank jest dozwolona nawet przy drobniejszych uchybieniach, jeśli wpływają one na przejrzystość umowy dla klienta.

Wygrane sprawy o sankcję kredytu darmowego – jak możemy pomóc?

Artykuł 45 ustawy o kredycie konsumenckim ma na celu zmobilizowanie banków i instytucji finansowych do przestrzegania obowiązków przy zawieraniu umów z klientami.

Sankcja kredytu darmowego – ochrona dla konsumenta

Najnowszy wyrok TSUE znacząco wzmocnił pozycję konsumentów w sporach z bankami. Skutkiem tego orzeczenia może być większa przejrzystość umów kredytowych Jest to także zachęta dla kredytobiorców, aby dokładnie sprawdzali swoje umowy. Jeśli zawierają one błędy lub brakuje w nich wymaganych informacji – możliwe jest skorzystanie z sankcji kredytu darmowego, czyli spłacenie jedynie pożyczonej kwoty (bez odsetek i innych kosztów).

Kto może skorzystać z sankcji kredytu darmowego?

Jeśli zawarli Państwo umowę kredytową:

1. na kwotę nie wyższą niż 255 550 zł,
2. w której RRSO (Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania) nie odzwierciedla realnych kosztów kredytu,
3. a dodatkowo brakuje w niej obowiązkowych elementów, takich jak:

• jednoznaczna informacja o całkowitej kwocie kredytu,
• dokładne dane o wszystkich kosztach (np. prowizji, ubezpieczeniu),
• pouczenie o prawie odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni od jej zawarcia lub otrzymania dokumentów,

to istnieje duża szansa, że przysługuje Państwu prawo do skorzystania z sankcji kredytu darmowego.

Zastanawiasz się nad analizą umowy kredytowej? Nasz zespół służy pomocą w ocenie Twojej sytuacji prawnej.