Remanent w firmie na koniec roku – zasady, terminy i istotne aspekty

Remanent to jedno z kluczowych działań, jakie musi podjąć przedsiębiorca na przełomie roku podatkowego. Stanowi on podstawę do prawidłowego ustalenia dochodu firmy, a tym samym ma bezpośredni wpływ na wysokość podatku dochodowego. W artykule wyjaśniamy, czym jest remanent, jakie są jego zasady oraz na co zwrócić uwagę podczas sporządzania spisu z natury. Przygotuj się na przełom roku 2024/2025, poznając najważniejsze przepisy i procedury.

Remanent – co to jest i kiedy należy go sporządzić?

Remanent to proces, który polega na zliczeniu faktycznego stanu majątku firmy, w tym towarów handlowych, półwyrobów, materiałów pomocniczych, wyrobów gotowych, a także odpadów i braków magazynowych. Jego głównym celem jest porównanie stanu faktycznego z danymi zapisanymi w dokumentacji księgowej i magazynowej.

Obowiązek sporządzenia remanentu w firmie występuje w określonych sytuacjach:

• na koniec roku podatkowego (31 grudnia 2024 r.),
• na początek nowego roku podatkowego (1 stycznia 2025 r.),
• w przypadku rozpoczęcia działalności gospodarczej,
• przy likwidacji działalności,
• przy zmianie wspólnika lub proporcji udziałów w firmie.

Przedsiębiorcy muszą pamiętać, że remanent powinien być zgodny z rzeczywistym stanem na dzień 31 grudnia, a jego dane powinny być dokładne i rzetelne. Jeśli remanent końcowy z poprzedniego roku podatkowego został sporządzony prawidłowo, może on jednocześnie stanowić remanent początkowy na nowy rok.

Remanent na koniec roku – co warto wiedzieć?

Sporządzenie remanentu końcowego z 31 grudnia 2024 r. stanowi jednocześnie remanent początkowy z 1 stycznia 2025 r. Dzięki temu przedsiębiorca może uniknąć podwójnej pracy, a dane zawarte w remanencie będą spójne z dokumentacją podatkową.

Warto pamiętać, że:

• remanent końcowy wpływa na dochód firmy, a co za tym idzie – na wysokość podatku do zapłaty,
• różnica między remanentem końcowym a początkowym wpływa na wynik finansowy przedsiębiorstwa,
• spis powinien być dokładny, rzetelny i zgodny ze stanem faktycznym na 31 grudnia.

Jak prawidłowo przeprowadzić remanent w firmie?

Remanent w firmie należy przeprowadzić zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości oraz rozporządzeniami podatkowymi. Spis z natury powinien obejmować m.in.:

• towary handlowe,
• materiały pomocnicze i podstawowe,
• wyroby gotowe,
• półwyroby,
• odpady i braki magazynowe.

Aby sporządzony dokument miał moc prawną, musi zawierać następujące elementy:

• datę sporządzenia,
• imię i nazwisko właściciela firmy lub jej nazwę,
• szczegółowy opis towarów i innych składników majątku,
• ilość, jednostki miary oraz cenę jednostkową,
• wartość końcową,
• podpisy osób przeprowadzających remanent oraz właściciela firmy.

Dla wygody i dokładności warto rozważyć zastosowanie programu do remanentu, który zautomatyzuje proces spisywania i weryfikacji składników majątku.

Remanent a obowiązki podatkowe

Dane z remanentu końcowego należy uwzględnić w księdze przychodów i rozchodów. Wartość remanentu:

• zwiększa dochód w przypadku nadwyżek,
• obniża dochód w przypadku niedoborów.

Prawidłowe rozliczenie remanentu ma bezpośredni wpływ na wysokość należnego podatku dochodowego, dlatego tak istotna jest dokładność sporządzonego spisu.

Remanent a inwentaryzacja – różnice i podobieństwa

Choć terminy remanent i inwentaryzacja bywają używane zamiennie, różnią się zakresem i celem. Remanent odnosi się głównie do spisu z natury składników majątku firmy na określony dzień, najczęściej na koniec roku podatkowego. Inwentaryzacja, z kolei, jest procesem bardziej kompleksowym, obejmującym także weryfikację dokumentacji księgowej i wyciągów bankowych.

Porównanie remanentu i inwentaryzacji

Cecha	Remanent	Inwentaryzacja
Zakres	Spis z natury składników majątku firmy	Spis z natury + analiza dokumentów
Częstotliwość	Głównie na koniec roku podatkowego	Może być przeprowadzana w dowolnym momencie
Podstawa prawna	Rozporządzenia podatkowe	Ustawa o rachunkowości
Cel	Ustalenie dochodu i stanu magazynowego	Kompleksowa kontrola majątku i sald

Remanent jest więc częścią inwentaryzacji, skupiającą się na stanie magazynowym firmy. Dobrze przeprowadzona inwentaryzacja uwzględnia zarówno spis z natury, jak i zgodność sald księgowych.

Korekta remanentu – kiedy jest konieczna?

Korekta remanentu może być wymagana w sytuacji, gdy po jego sporządzeniu zostaną wykryte niezgodności między stanem faktycznym a zapisami w dokumentacji. Proces ten jest kluczowy dla zapewnienia zgodności księgowej i podatkowej firmy.

Przykładowe sytuacje wymagające korekty remanentu:

• odnalezienie składników majątku pominiętych podczas spisu,
• błędna wycena towarów lub materiałów,
• stwierdzenie niezgodności liczbowych.

Aby uniknąć błędów, warto przeprowadzić dokładną kontrolę remanentu już na etapie jego sporządzania. Warto zadbać o odpowiednie narzędzia, takie jak arkusze kalkulacyjne czy programy do remanentu, które pomagają w automatyzacji obliczeń i eliminacji pomyłek.

Spis z natury – czy to to samo co remanent?

Spis z natury i remanent są ze sobą ściśle powiązane, ale nie zawsze oznaczają to samo. Remanent jest szerszym pojęciem, które obejmuje nie tylko spis z natury, ale także jego interpretację i wprowadzenie do dokumentacji księgowej. Spis z natury to natomiast sama czynność inwentaryzacji, polegająca na fizycznym zliczeniu składników majątku.

W praktyce remanent często utożsamiany jest z samym spisem z natury, ponieważ stanowi jego kluczowy element. Sporządzając remanent, przedsiębiorca wykonuje spis z natury, a następnie wprowadza jego wyniki do księgi przychodów i rozchodów.