Raportowanie schematów podatkowych (MDR)

Raportowanie schematów podatkowych, czyli MDR, to obowiązek nałożony na doradców podatkowych w Polsce. Przepisy te budzą jednak kontrowersje i były przedmiotem oceny Trybunału Konstytucyjnego. Dowiedz się, jakie są obowiązki związane z MDR, jakie terminy obowiązują oraz jak wyrok Trybunału wpłynął na sytuację doradców podatkowych.

Raportowanie MDR

MDR (Mandatory Disclosure Rules) to przepisy, które zobowiązują podmioty takie jak doradcy podatkowi do raportowania informacji o schematach podatkowych do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej (KAS). Raportowanie MDR obejmuje schematy podatkowe, które mogą wpływać na powstanie lub niepowstanie obowiązku podatkowego. Przepisy MDR wprowadzone do polskiej Ordynacji podatkowej 1 stycznia 2019 r., nakładają na podmioty obowiązek przekazywania informacji o schematach, które mogą spełniać określone cechy rozpoznawcze.

Obowiązek raportowania schematów podatkowych

Obowiązek raportowania schematów podatkowych spoczywa przede wszystkim na promotorach, czyli doradcach podatkowych, którzy udostępniają lub wdrażają schematy podatkowe. W przypadku niezaraportowania schematu przez promotora, obowiązek ten może spaść na korzystających lub wspomagających. Procedura raportowania schematów podatkowych jest skomplikowana i wymaga od podmiotów precyzyjnego przestrzegania przepisów oraz terminów. Niedopełnienie tego obowiązku może skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi i finansowymi.

Zgodnie z przepisami MDR, obowiązek informacyjny może dotyczyć trzech rodzajów schematów podatkowych:

• schemat podatkowy,
• schemat podatkowy standaryzowany,
• schemat podatkowy transgraniczny.

Informacja dotycząca raportowania MDR musi być przekazywana Szefowi KAS, a podmioty obowiązane do tego to m.in. promotorzy, korzystający i wspomagający. Raportowanie MDR jest obowiązkiem sprawozdawczym, który obejmuje nie tylko formy unikania opodatkowania, ale także inne sytuacje spełniające kryteria rozpoznawcze.

Obowiązek raportowania schematów podatkowych przez doradcę podatkowego

Doradca podatkowy wykonując powierzone mu zadania jest zobowiązany do przestrzegania tajemnicy zawodowej. Jednakże przepisy ustawy dot. Ordynacji podatkowej definiują doradcę podatkowego min.: jako promotora, co wynika jasno z art. 86a § 1 pkt 8 ustawy o Ordynacji podatkowej. Nakłada to na doradcę podatkowego szereg dodatkowych obowiązków.

Implementacja przepisów unijnych dyrektywy DAC6, znajdujące odzwierciedlenie w ustawie Ordynacji podatkowej, nakładają na doradcę podatkowego obowiązek zgłaszania organom podatkowym tzw. schematów podatkowych (MDR).

Zwróćmy uwagę, iż  obowiązek raportowania schematów podatkowych został wdrożony do polskich przepisów 1 stycznia 2019r.

Raportowanie schematów podatkowych MDR a konstytucja

Sprawą konstytucyjności przepisów odnośnie przedmiotowego obowiązku zajął się Trybunał Sprawą konstytucyjności przepisów dotyczących obowiązku raportowania schematów podatkowych MDR zajął się Trybunał Konstytucyjny na wniosek Krajowej Rady Doradców Podatkowych. Niezgodność z Konstytucją przepisów implementujących unijną dyrektywę DAC6 była wielokrotnie podnoszona przez Krajową Radę Doradców Podatkowych. W związku z tym, Krajowa Rada Doradców Podatkowych zaskarżyła naruszenie tajemnicy zawodowej na gruncie raportowania schematów podatkowych do Trybunału Konstytucyjnego.

Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 23 lipca 2024 r. (sygn. K 13/20) orzekł, że:

• Zwolnienie z tajemnicy zawodowej doradcy podatkowego w zakresie raportowania schematów podatkowych narusza art. 2 w związku z art. 17 ust. 1 oraz z art. 49 i art. 51 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 47 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
• Przekazywanie informacji o schematach podatkowych MDR z mocą wsteczną narusza Konstytucję oraz zasadę lex retro non agit.

Zatem powierzając swoje poufne sprawy doradcy podatkowemu w zaufaniu, podatnik może być pewny, że tajemnica zawodowa doradcy podatkowego jest nienaruszalna.

MDR terminy raportowania

MDR terminy raportowania to kluczowy element obowiązku sprawozdawczego. Standardowy termin na raportowanie schematu podatkowego wynosi 30 dni od jednego z poniższych zdarzeń:

• udostępnienie schematu podatkowego,
• przygotowanie do wdrożenia schematu podatkowego,
• dokonanie pierwszej czynności związanej z wdrażaniem schematu podatkowego.

Dla wspomagających, termin na raportowanie może być jeszcze krótszy, wynosząc 5 dni roboczych, gdy pojawią się wątpliwości dotyczące schematu. Dostosowanie się do tych terminów jest kluczowe dla uniknięcia sankcji, które mogą wynosić nawet do 10 mln PLN.