AI Act a odpowiedzialność prawna firm – jak przygotować się do nowych przepisów o sztucznej inteligencji?
Czy Twoja firma jest gotowa na nowe przepisy UE? Rozporządzenie w sprawie sztucznej inteligencji – tzw. AI Act zmienia zasady korzystania z systemów AI w biznesie i wprowadza obowiązki zarówno dla twórców algorytmów, jak i dla firm wdrażających gotowe rozwiązania.
AI Act – nowe obowiązki dla przedsiębiorców
Przedsiębiorcy stosujący narzędzia klasyfikowane jako systemy wysokiego ryzyka będą zobowiązani m.in. do oceny ich zgodności z prawem, zapewnienia transparentności działania oraz ochrony danych użytkowników. Nowe regulacje w znaczący sposób wpływają na funkcjonowanie firm i określają potencjalne ryzyka prawne związane z wdrażaniem systemów AI.
W tym artykule wyjaśniamy, jak AI Act może oddziaływać na działalność przedsiębiorstw oraz co warto wiedzieć, zanim zaczniemy wykorzystywać sztuczną inteligencję w zgodzie z EU AI.
Czym jest AI Act i kogo dotyczą nowe przepisy?
Artificial Intelligence Act to rozporządzenie przyjęte przez instytucje Unii Europejskiej, które weszło w życie na początku lipca 2024 roku, 20 dni po ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym UE. To pierwszy na świecie tak kompleksowy akt prawny, którego celem jest stworzenie wspólnych zasad dla bezpiecznego, przejrzystego i etycznego rozwoju oraz wykorzystywania systemów sztucznej inteligencji w sektorze publicznym i prywatnym.
Co istotne, rozporządzenie w sprawie sztucznej inteligencji obejmuje szeroki katalog podmiotów – nie tylko twórców i dostawców rozwiązań AI, ale również firmy, które z takich systemów korzystają w codziennej działalności. Przepisy mają zastosowanie zarówno do organizacji z Unii Europejskiej, jak i spoza niej – jeśli tylko ich działania dotyczą rynku UE.
Poniższa tabela przedstawia główne grupy podmiotów objętych AI Act:
| Podmiot objęty AI Act | Opis |
| Dostawcy systemów AI | firmy opracowujące i wprowadzające systemy AI na rynek UE |
| Użytkownicy systemów AI | przedsiębiorstwa i instytucje korzystające z AI w działalności biznesowej |
| Importerzy i dystrybutorzy | podmioty zajmujące się sprowadzaniem lub obrotem systemami AI |
| Przedstawiciele dostawców spoza UE | pełnomocnicy działający w imieniu producentów z krajów trzecich |
| Producenci oferujący AI pod własną marką | firmy rebrandujące systemy AI i udostępniające je użytkownikom końcowym |
Rozporządzenie AI Act będzie wdrażane stopniowo – od zakazu systemów o niedopuszczalnym ryzyku już w 2024 roku, przez obowiązki przejrzystości w 2025, aż po pełne wdrożenie regulacji dla systemów wysokiego ryzyka w czerwcu 2027 roku. To oznacza, że każda firma planująca pracę z narzędziami AI powinna już dziś zacząć przygotowania do nowych obowiązków.
Jakie obowiązki i ryzyka prawne niesie AI Act dla firm?
AI w biznesie to nie tylko szansa na automatyzację i wzrost efektywności, ale również konkretne obowiązki prawne – szczególnie po wejściu w życie nowych regulacji unijnych. AI Act nakłada odpowiedzialność nie tylko na twórców algorytmów, lecz także na firmy, które korzystają z gotowych systemów. Im wyższe ryzyko stwarzane przez dane narzędzie, tym bardziej restrykcyjne wymogi.
Firmy wdrażające systemy sztucznej inteligencji muszą liczyć się z obowiązkami takimi jak:
- ocena zgodności systemu z wymogami AI Act (szczególnie w przypadku narzędzi wysokiego ryzyka),
- wdrożenie odpowiednich procedur nadzoru człowieka nad działaniem AI,
- zapewnienie przejrzystości działania systemów i dostępu do informacji dla użytkowników,
- dokumentowanie wdrożenia oraz mechanizmów kontroli i bezpieczeństwa,
- respektowanie praw osób fizycznych (prawo do informacji, sprzeciwu, usunięcia danych itd.).
Brak dostosowania się do tych obowiązków może skutkować dotkliwymi karami finansowymi, a w niektórych przypadkach – całkowitym zakazem stosowania danego rozwiązania. Dla wielu firm to moment, w którym konieczne staje się skonsultowanie swoich procesów z prawnikiem lub doradcą biznesowym.
Jak biuro Skorupiński wspiera firmy w dostosowaniu się do AI Act?
Wdrażanie rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji wymaga dziś nie tylko wiedzy technologicznej, ale również świadomości ryzyk prawnych, jakie wiążą się z nowymi regulacjami unijnymi. Nasze biuro oferuje kompleksowe wsparcie dla firm, które chcą działać zgodnie z Artificial Intelligence Act – od analizy zgodności narzędzi AI z przepisami, przez przygotowanie dokumentacji i polityk wewnętrznych, aż po audyty ryzyka prawnego. Jeśli Twoja firma planuje lub już korzysta z narzędzi sztucznej inteligencji, skorzystaj z naszej usługi obsługa prawna przedsiębiorstw i zyskaj pewność, że działasz w zgodzie z przepisami prawa europejskiego.