Spółka nieruchomościowa z nową definicją

Nowelizacja ustaw o podatkach dochodowych, która jest obecnie procedowana w Sejmie, wprowadza zmienioną definicję spółki nieruchomościowej.

Zgodnie z nowym brzmieniem przepisów za spółkę nieruchomościową zostanie uznany podmiot (również podmiot, który spółką nie jest – z wyłączeniem osób fizycznych), w którym co najmniej 50 % wartości rynkowej aktywów w dowolnym okresie 12 kolejno, bezpośrednio następujących po sobie miesięcy stanowiły nieruchomości położone na terenie Rzeczpospolitej lub prawa do takiej nieruchomości, m. in.: użytkowanie wieczyste, spółdzielcze prawo do lokalu.

Tak szeroki zakres pojęciowy powoduje, iż znaczna część podmiotów funkcjonujących na rynku zostanie objęta nową definicją, co rodzi określone konsekwencje. Spółki nieruchomościowe będą zobowiązane do informowania Szefa KAS o podmiotach posiadających udziały (akcje) w tym podmiocie. Dodatkowo, będą zmuszone do prowadzenia bieżącej wyceny nieruchomości.

Według nowych przepisów spółki nieruchomościowe zyskają status płatnika podatku dochodowego z tytułu sprzedaży udziałów lub akcji w takiej spółce i będą zobowiązane do jego poboru i odprowadzenia do Urzędu Skarbowego. Obecnie, taki obowiązek ciąży na ich zbywcy. Ministerstwo Finansów tłumaczy jednak, iż obecne brzmienie przepisów pozwala na uniknięcie opodatkowania wspólnikom, którzy nie mają miejsca zamieszkania w Polsce – stąd zmiana. Spółka nieruchomościowa może jednak nie mieć wiedzy o transakcji zbycia udziałów i dlatego nie będzie miała realnej możliwości poboru podatku od realizowanej przez wspólników transakcji. Spółka może nie mieć żadnych narzędzi, które pozwolą jej uzyskać wiedzę o takiej transakcji. W przypadku wystąpienia wątpliwości – podatek powinien zostać pobrany w wysokości 19 % wartości rynkowej zbywanych udziałów.

Dodatkowo spółki nieruchomościowe będą odpowiedzialne za pobór i wpłatę 19 % podatku u źródła od wartości rynkowej zbywanych przez osoby nieposiadające miejsca zamieszkania w Polsce (nierezydent) udziałów, akcji, ogółu praw i obowiązków, tytułu uczestnictwa albo praw podobnych w tej spółce. Spółka będzie zobowiązana do jego potrącenia i wpłacenia do urzędu skarbowego w ciągu 7 dni od momentu, gdy nierezydent uzyska dochód z tego tytułu.

Spółki nieruchomościowe niemające siedziby w Polsce lub niebędące rezydentem innego kraju UE bądź EOG będą zobowiązane do ustanowienia polskiego przedstawiciela podatkowego, który potrąci podatek w imieniu mocodawcy i odpowie solidarnie z nim za niewykonanie takiego obowiązku. Brak wyznaczenia przedstawiciela podatkowego przez taką spółkę może spowodować nałożenie na nią kary do 1 mln zł.

Projekty ustaw obecnie są procedowane przez Sejm. Przewiduje się, iż zmiany mają zostać uchwalone do końca listopada 2020 r.

 

 

Zmiany w opodatkowaniu spółek komandytowych i niektórych spółek jawnych od 2021 r.

Na środę, tj. 07 października br. przewidziano w Sejmie pierwsze czytanie projektu ustawy zmieniającej m. in. zasady opodatkowania spółek komandytowych. Status podatnika podatku dochodowego zyskają spółki komandytowe, które mają siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.

Obecnie przepisy przewidują opodatkowanie spółek komandytowych tylko na poziomie wspólników. Po nowelizacji, w większości przypadków opodatkowanie wystąpi dwa razy: na poziomie spółki oraz wspólników. Opodatkowanie będzie się różnić w zależności od roli wspólnika w spółce. W przypadku wspólnika odpowiadającego za zobowiązania spółki bez ograniczenia (komplementariusza) odliczy on od swojego PIT, podatek dochodowy zapłacony przez spółkę. Przykładowo, jeżeli spółka zapłaci CIT na poziomie 9 % (jak dla małego podatnika), to komplementariusz będzie zobowiązany, w momencie wypłaty zysku, do zapłaty 10 % podatku dochodowego. Łączne opodatkowanie z tego tytułu wyniesie więc 19 %. Wskazać przy tym należy, iż możliwość zastosowania odliczenia przez komplementariusza ustanie w przypadku niewypłacenia przez spółkę zysku w ciągu 5 lat.

19 % stawką podatku od dywidendy zostaną również objęte przychody komandytariusza, dla którego przewidziano:

  • – kwotę wolną na poziomie 50 % przychodów komandytariusza, nie więcej niż 60.000 zł rocznie uzyskanych przez niego z jednej spółki, która posiada siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej;
  • – zwolnienie z opodatkowania w przypadku, gdy powiązania pomiędzy wspólnikami nie wskazują na „optymalizacyjny cel” utworzenia Spółki, za który uznano zmniejszenie zobowiązań podatkowych w Polsce;
  • – rezygnację ze stosowania klauzuli ogólnej przeciwko unikaniu opodatkowania dochodów uzyskanych w związku z uczestnictwem komandytariusza w zysku w spółce komandytowej prowadzącej działalność operacyjną, która nie ma sztucznego charakteru.

Trzeba mieć na uwadze, że ze zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa powyżej, nie będzie mógł skorzystać każdy. Nie będzie ono przysługiwało komandytariuszom posiadającym równocześnie co najmniej 5 % udziałów w spółce kapitałowej będącej komplementariuszem tej spółki komandytowej. Ze zwolnienia nie skorzysta również komandytariusz, który pełni funkcję członka zarządu:

  • – w spółce posiadającej osobowość prawną lub spółce kapitałowej w podmiotach będących komplementariuszem w tej spółce komandytowej;
  • – w spółce posiadającej bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 5 % udziałów (akcji) w spółce posiadającej osobowość prawną lub spółce kapitałowej w podmiotach będących komplementariuszem w tej spółce komandytowej

a także komandytariusz, który:

  • – jest podmiotem powiązanym w rozumieniu przepisów o cenach transferowych z członkiem zarządu lub wspólnikiem spółki będącej udziałowcem komplementariusza, np. małżonek, krewny, powinowaty do drugiego stopnia pokrewieństwa (rodzeństwo).

Projekt nowelizacji rozszerza krąg podmiotów objętych podatkiem CIT również o niektóre spółki jawne, tj. te, w których organom podatkowym nie ujawniono lub nie zostaną ujawnieni wspólnicy spółki.

Termin wejścia nowelizacji w życie, zgodnie z projektem przewidziano na dzień 01. stycznia 2021 r. Przedsiębiorcom pozostało więc niewiele czasu na przygotowanie się do nadchodzących zmian.

Zakład podatkowy w Niemczech – problem dla polskich przedsiębiorstw budowlanych w zakresie podatku dochodowego (PIT i CIT).

Wiele polskich przedsiębiorstw z branży budowlanej prowadzi swoją działalność na terytorium Niemiec. O ile dość dobrze jest rozpoznany problem związany z rozliczaniem podatku VAT od tego rodzaju działalności gospodarczej, to bardzo często uwadze umyka problematyka podatku dochodowego od przychodów osiąganych na terytorium Republiki Federalnej Niemiec. Niewielu przedsiębiorców z branży budowalnej, niezależnie od formy prawnej w jakiej prowadzona jest działalności, czy to w formie jednoosobowej działalności gospodarczej czy też spółki prawa handlowego, ma świadomość, iż po spełnieniu określonych przesłanek powinni rozliczać się w pewnym zakresie swojej działalności z podatku dochodowego w Niemczech, a nie w Polsce.

Kluczowa dla omawianej problematyki jest dwustronna umowa pomiędzy Polską a Niemcami w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Określa ona przesłanki zmiany obowiązku podatkowego w zakresie podatku dochodowego od dochodów osiąganych w drugim z państw storn umowy, a więc czy to w Polsce czy w Niemczech.

Najważniejszym pojęciem jest pojęcie „zakładu” (podatkowego) zdefiniowanego we wskazanej umowie. Powstanie takiego zakładu na terytorium Niemiec (i analogicznie Polski) zobowiązuje przedsiębiorcę, z Polski do obowiązkowego rozliczania się z podatku dochodowego od dochodów uzyskanych w ramach tego zakładu na terytorium Niemiec.

W kontekście polskich przedsiębiorstw budowalnych kluczowy jest jeden z elementów definicji zakładu podatkowego, który oznacza także plac budowy lub prace budowlane albo instalacyjne jednakże tylko w sytuacji, jeżeli trwają one dłużej niż dwanaście miesięcy. Klasycznym przypadkiem będzie np. budowa domu w Niemczech przez polskiego przedsiębiorcę budowalnego, która trwa 15 miesięcy. W takim przypadku koniecznym będzie rozliczenie podatku dochodowego od całego takiego „zakładu”, a więc w praktyce konkretnej budowy, w Niemczech. Co nalży podkreślić ów podatek będzie obliczany za dochody tego zakładu wstecznie, a więc od początku prowadzenia danej budowy, chociaż sam obowiązek podatkowy powstanie dopiero po przekroczeniu wskazanych 12 miesięcy. Dlatego bardzo ważnym jest rzeczywisty czas realizacji takich przedsięwzięć budowalnych, a nie czas planowany.

Przedsiębiorcy z Polski podejmujący się zleceń budowlanych na terytorium Niemiec powinni mieć na względzie owe regulacje i przemyśleć, czy z ich perspektywy opłacalnym jest podejmowanie realizacji zlecenia, które może skutkować powstaniem zakładu podatkowego w Niemczech, co przełoży się na znacznie wyższe koszty podatkowe, niż w przypadku nieprzekroczenia terminu 12 miesięcy i rozliczania podatku dochodowego w Polsce.

Bardziej skomplikowany charakter ma świadczenie kilku usług budowlanych na rzecz jednego zleceniodawcy, nawet jeśli są one świadczone w różnych miejscach. Mianowicie, jeśli mamy do czynienia z jedną inwestycją, integralnym przedsięwzięciem gospodarczym to w takiej sytuacji, nawet wykonywanie usług w różnych miejscach w okresie przekraczającym 12 miesięcy nie ma znaczenia dla powstania „placu budowy” a w konsekwencji zakładu, z którego działalności dochody podlegają opodatkowaniu w Niemczech. W takiej sytuacji, geograficzna zmiana miejsca, w którym znajduje się „plac budowy” nie prowadzi do traktowania takiej działalności, jako innego, nowego przedsięwzięcia a więc powstanie konieczność rozliczenia podatku dochodowego w Niemczech.

Na koniec należy jednak podkreślić, iż problem opodatkowania działalności polskich przedsiębiorców podatkiem dochodowym w Niemczech w przypadku powstania zakładu podatkowego, dotyczy tylko i wyłącznie dochodów związanych z danym zakładem, a nie wszystkich dochodów przedsiębiorcy czy też wszystkich dochodów przedsiębiorstwa w Niemczech. A więc jeśli polski przedsiębiorca budowlany realizuje kilka niezależnych od siebie zleceń w Niemczech i tylko jedno z nich trwa dłużej niż 12 miesięcy, to w takiej sytuacji, ponieważ tylko w tym jednostkowym przypadku powstanie zakład budowlany, a więc konieczność rozliczenia podatku dochodowego będzie dotyczyła tylko tej jednej budowy, a nie całej działalności gospodarczej na terytorium Niemiec.

 

Podmioty powiązane pod lupą fiskusa.

W związku z wejściem w życie z dniem 1 stycznia 2019 roku ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2193) fiskus inaczej spojrzy na transakcje dokonywane przez podmioty powiązane.

Zważywszy na zagrożenia jakie będą płynąć ze stosowania nowych regulacji oferujemy Państwu pomoc i doradztwo zmierzające do ograniczenia ryzyka wynikającego z obowiązku udowadniania stosowania cen rynkowych w transakcjach pomiędzy podmiotami powiązanymi w rozumieniu nowych przepisów.

Dotychczas przepisy o cenach transferowych były utożsamiane z podatnikami działającymi w dużej, często międzynarodowej skali, reprezentowane przez międzynarodowe firmy audytorskie, których obroty osiągały poziom zwykle nieosiągalny dla mikro, małych, czy też średnich przedsiębiorstw.

Od nowego roku pojęcia takie jak „erozja podstawy opodatkowania” czy też „transferowanie zysków” będą przez organy podatkowe adresowane również do tysięcy podatników działających na rynku.

Przebijające się do wiadomości publicznej założenia dla nowych regulacji oparte są na realizacji filozofii 3xP, tj. prostym, przejrzystym i przyjaznym systemie podatkowym, uproszczeniu przepisów podatkowych, a także zmniejszeniu obciążeń o charakterze biurokratycznym i administracyjnym dla przedsiębiorców, w szczególności małych i średnich przedsiębiorstw.

Jak bowiem wynika z uzasadnienia do ustawy przywołanej na wstępie nadrzędnym celem ustawodawcy jest przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania oraz zwiększenie efektywności typowania podatników do kontroli i chodzi tu o WSZYSTKICH podatników, a nie tylko duże, międzynarodowe podmioty.

Potwierdzenie tej tezy znajduje odzwierciedlenie we wprost wyrażonej woli ustawodawcy brzmiącej następująco: „nadrzędnym celem projektowanej sankcji jest penalizowanie podatników za stosowanie nierynkowych mechanizmów prowadzących do zaniżania podstawy opodatkowania”.

Z racji codziennej współpracy w podmiotami nierzadko szykanowanymi przez organy podatkowe, w własnego doświadczenia wiemy, że fiskus od dawna ubolewa nad brakiem możliwości zakwestionowania warunków transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi na bazie regulacji bazujących na kryteriach „pozorności” lub „korzyści podatkowej”, w pewnych bowiem przypadkach zarzucenie pozorności działania, lub działania którego głównym motywem jest korzyść podatkowa nie jest możliwe. Jak wskazuje ustawodawca chodzi o transakcje, które „z pewnością mają faktycznie miejsce, a ich celem jest nieuprawnione przeniesienie korzyści gospodarczej na rzecz drugiego podmiotu. Skutek podatkowy tych transakcji choć bardzo ważny, jest jednak jedynie pochodną działań związanych z przeniesieniem korzyści gospodarczej. Tym samym niemożliwe jest wykazanie, że podmioty dokonują transakcji sztucznej, bądź głównym motywem działania jest korzyść podatkowa. Stąd też wniosek, że funkcjonujące do tej pory instrumenty […] są w tym zakresie niewystarczające. Doprecyzowanie przez niniejszą ustawę stosowania instrumentów „recharakteryzacji” oraz „pominięcia” transakcji umożliwią efektywne zwalczanie tego typu nadużyć”.

Założone efekty ustawodawca zamierza osiągnąć poprzez wyposażenie organów podatkowych w uprawnienia stwierdzania, że w porównywalnych okolicznościach podmioty niepowiązane kierujące się racjonalnością ekonomiczną nie zawarłyby danej transakcji kontrolowanej lub zawarłyby inną transakcję lub inną czynność, a w konsekwencji organ podatkowy określi dochód lub stratę podatnika bez uwzględnienia transakcji kontrolowanej, a gdzie uzna to za właściwe, określi dochód (stratę) podatnika z transakcji właściwej (rozpoznanej na podstawie badania rzeczywistych okoliczności transakcji oraz zachowania jej stron). Wprowadzone regulacje mają umożliwić właściwe rozpoznanie przez organ podatkowy rzeczywistej transakcji kontrolowanej (nawet, jeśli odbiega ona od transakcji wskazywanej przez podatnika) oraz ewentualnie zastąpić przez organ podatkowy na potrzeby szacowania dochodu lub straty transakcji kontrolowanej inną transakcją (transakcją właściwą) lub całkowicie pominąć efekty podatkowe transakcji kontrolowanej.

Z racji opisanych wyżej konsekwencji kwestionowania przez organy podatkowe przebiegu transakcji kontrolowanych należy bacznie przyjrzeć się wprowadzonym przepisom oraz kręgowi podmiotów, których ta regulacja dotyczy.

Na wstępie należy wskazać, że intencją ustawodawcy jest wprowadzenie zasady, że regulacje w zakresie cen transferowych adresowane są przede wszystkim do podatników, którzy bezpośrednio zobowiązani są do przestrzegania zasady ceny rynkowej już w momencie realizacji transakcji.

Natomiast pojęcie transakcji kontrolowanej obejmuje wszelkie działania gospodarcze (w tym działania o charakterze handlowym, kapitałowym, finansowym i usługowym), których rzeczywista treść identyfikowana jest na podstawie faktycznych zachowań stron. Warunek ten jest w szczególności istotny w sytuacji, w której rzeczywisty przebieg transakcji kontrolowanej nie jest zgodny z postanowieniami obowiązujących umów pisemnych albo kiedy umowy pisemne dotyczące transakcji kontrolowane nie istnieją.

Wprowadzenie stosunkowo szerokiej definicji transakcji kontrolowanej ma na celu objęcie nią również zagadnień, które mogą nie być uznawane za transakcje w potocznym rozumieniu tego słowa, takich jak między innymi restrukturyzacje, umowy o podziale kosztów (CCA), umowy spółki osobowej, umowy o współpracy czy też umowy o zarządzanie płynnością.

Kolejnym elementem konstytuującym nową konstrukcję przepisów jest wprowadzenie definicji pojęcia „znaczącego wpływu”. Wprowadzenie tej definicji ma na celu określenie sytuacji, w której dwa podmioty mogą stać się podmiotami powiązanymi. Pojęcie znaczącego wpływu jest bowiem kluczowym elementem definicji podmiotów powiązanych, stanowiącym jeden z warunków zaistnienia powiązań pomiędzy dwoma lub większą ilością podmiotów. Definicja znacznego wpływu obejmuje trzy obszary, poprzez które jeden podmiot może wywierać znaczący wpływ na inne podmioty przy czym może wystąpić sytuacja, w której dwa lub więcej warunków spełnionych jest łącznie. Obszary te, to:

– znaczący wpływ wynikający z relacji właścicielskich, zarządczych lub kontrolnych,

– znaczący wpływ wywierany przez osobę fizyczną,

– powiązania o charakterze rodzinnym.

W zakresie pierwszego obszaru (relacje właścicielskie, zarządcze, kontrolne) zachowany został próg 25% jednak zgodnie z wprowadzoną definicją odnosić się on będzie do szerokiego spektrum instrumentów, mogących kreować powiązania, takie jak udział w kapitale, prawach głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, jednostkach uczestnictwa, certyfikatach lub innych prawach związanych z uczestnictwem w zyskach lub w majątku lub ich ekspektatyw. Rozszerzenie katalogu instrumentów kreujących powiązania o charakterze kapitałowym ma na celu odzwierciedlenie rzeczywistości gospodarczej i obecności różnego rodzaju struktur w grupach kapitałowych.

W zakresie drugiego obszaru (znaczący wpływ osoby fizycznej) uwzględnienie tego aspektu ma na celu rozszerzenie katalogu powiązań o sytuacje, w której istnieje osoba fizyczna, mogąca w istotny sposób wpływać na kluczowe decyzje gospodarcze podejmowane przez podmiot, pomimo braku formalnego umocowania w organach stanowiących lub kontrolnych. Decyzje te mogą obejmować np. wskazywanie przez osobę fizyczną członków organów zarządzających lub nadzorujących u podatnika, podejmowania decyzji o rezygnacji z części działalności, wprowadzeniu na rynek nowego produktu lub przejęciu pewnego zakresu działalności od podmiotu powiązanego. Decyzje te mogą być powodowane innymi czynnikami niż czysto ekonomiczne i mogą nie odzwierciedlać zachowania podmiotów niepowiązanych w porównywalnych okolicznościach. Obowiązujące regulacje nie dawały organom podatkowym możliwości oceny takich decyzji pod kątem ich rynkowości z uwagi na brak formalnej podstawy do stwierdzenia zaistnienia powiązań pomiędzy podatnikiem a osobą fizyczną – teraz bezsprzecznie będzie to możliwe.

W zakresie trzeciego obszaru (powiązań o charakterze rodzinnym) zdefiniowano znaczący wpływ również jako pozostawanie w związku małżeńskim albo występowanie pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia. W rezultacie, sam fakt zaistnienia powiązań o charakterze rodzinnym pomiędzy dwoma podmiotami jest wystarczający do uznania je za podmioty powiązane w rozumieniu wprowadzanych regulacji.

Dodatkowo ustawa wprowadza klauzulę antyabuzywną (ma służyć przeciwdziałaniu nadużyciom) dotyczącą kwestii ustalania, które z podmiotów są uznawane za podmioty powiązane. Klauzula ta mówi o tym, że w sytuacji występowania „sztucznych” struktur właścicielskich lub podmiotów, jeżeli zostały one umieszczone w strukturze tylko w celu przerwania łańcucha powiązań, wszystkie podmioty występujące w takiej strukturze uznawane są za podmioty powiązane. Jako przykłady takich podmiotów/struktur, które mogłyby przerwać łańcuch powiązań wskazano wszelkie manipulacje strukturą właścicielską (w tym firmanctwo) oraz powiązania o charakterze cyrkularnym.

Omówiony powyżej krąg podmiotów powiązanych, dokonujących wspomnianych transakcji kontrolowanych winien ustalać ceny transferowe na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane. Zaś w przypadku stwierdzenia, że w wyniku istniejących powiązań warunki pomiędzy podmiotami powiązanymi różnią się od warunków, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane, i w wyniku tego podatnik nie wykazuje dochodów (czyli również ponosi stratę) albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały – organ podatkowy ma prawo określić dochody albo wysokość straty podatnika bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Źródło: Ustawa o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2193) wraz z uzasadnieniem http://www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=2860

Konsultacje społeczne.

Nasz Zespół aktywnie uczestniczy w procesach wprowadzania zmian legislacyjnych w Polsce. Poniższe zapisy dotyczą propozycji zmian w zakresie rozliczania podatku od towaru i usług, które zostały przekazane do Ministerstwa Finansów.

 

Pan Paweł Gruza

Podsekretarz Stanu

Ministerstwo Finansów

w odpowiedzi na zawiadomienie o rozpoczęciu konsultacji podatkowych w sprawie wprowadzenia zmian legislacyjnych w zakresie rozliczania podatku od towarów i usług pragnę przedstawić następujące propozycje:

  • Zmiana polegająca na skorelowaniu szczególnej procedury przy świadczeniu usług turystyki z definicją imprezy turystycznej wprowadzoną ustawą z dnia 24 listopada 2017r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych

 

W ustawie o podatku od towarów i usług brak jest definicji usługi turystyki. Zgodnie z utrwaloną linią interpretacyjną definicji należy poszukiwać mając na uwadze brzmienie art. 119 ustawy stanowiący, że zasady opodatkowania usług turystyki stosuje się, gdy podatnik działa na rzecz nabywcy usługi we własnym imieniu i na własny rachunek.

W praktyce, przy wydawaniu interpretacji podatkowych czy też w sporach z fiskusem poszukiwania definicji usług turystycznych opierały się na definicjach słownikowych oraz pochodzących z dorobku nauki o turystyce, gdyż ta wynikająca z ustawy o podatku od towarów i usług zbyt mało precyzyjnie wskazuje na zakres stosowania szczególnej procedury dla usług turystycznych.

Z dniem 1 lipca 2018r weszła w życie nowa ustawa o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych, która wprowadziła nową jakość w definicje imprez turystycznych oraz powiązanych imprez turystycznych.

Przedmiotowa ustawa zawiera również unormowanie, kiedy impreza turystyczna powstaje oraz wyklucza jej powstanie w przypadku niespełnienia udziału procentowego kosztów nie stanowiących integralnej części podstawowych elementów usługi turystycznej (mowa o art. 5 ust 2 oraz art. 6 ust 2 ustawy).

Mimo założenia pewnych wyjątków dyskwalifikujących pewne przedsięwzięcia z kategorii imprez turystycznych zasadnym wydaje się być skorelowanie unormowań obu tych ustaw i doprecyzowanie ustawy o podatku od towarów i usług w zakresie w jakim powinna odnosić się do ustawy o imprezach turystycznych oraz o powiązanych usługach turystycznych.

W naszej opinii zasadnym jest  powiązanie obu ustaw w zakresie w jakim zdefiniowane zostały usługi turystyczne, imprezy turystyczne oraz powiązane usługi turystyczne przy zachowaniu unormowania, które pozwala na stosowanie szczególnej procedury marży przy świadczeniu usług turystyki podmiotom, których działalność spełnia warunki stosowania tej procedury, a które jednocześnie nie

podlegają  rygorom ustawy o imprezach turystycznych.

Właściwą wydaje się zmiana treści art. 119 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, gdzie dotychczas brzmiący przepis tj.

Art. 119

  1. Podstawą opodatkowania przy wykonywaniu usług turystyki jest kwota marży pomniejszona o kwotę należnego podatku, z zastrzeżeniem ust. 5.
  2. Przez marżę, o której mowa w ust. 1, rozumie się różnicę między kwotą, którą ma zapłacić nabywca usługi, a faktycznymi kosztami poniesionymi przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty; przez usługę dla bezpośredniej korzyści turysty rozumie się usługi stanowiące składnik świadczonej usługi turystyki, a w szczególności transport, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie.

Otrzyma brzmienie:

Art. 119

  1. Podstawą opodatkowania przy wykonywaniu usług turystyki jest kwota marży pomniejszona o kwotę należnego podatku, z zastrzeżeniem ust. 5.
  2. Przez marżę, o której mowa w ust. 1, rozumie się różnicę między kwotą, którą ma zapłacić nabywca usługi, a faktycznymi kosztami poniesionymi przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty.

Przez usługę dla bezpośredniej korzyści turysty rozumie się usługi stanowiące elementy imprezy turystycznej w rozumieniu art. 5 ustawy o imprezach turystycznych oraz powiązanych usługach turystycznych oraz elementy powiązanych usług turystycznych w rozumieniu art. 6 ustawy o usługach turystycznych oraz powiązanych usługach turystycznych, jeżeli  impreza turystyczna lub powiązane usługi turystyczne oferowane są przez przedsiębiorców turystycznych mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Dla usług oferowanych przez inne podmioty niż przedsiębiorcy turystyczni w rozumieniu ustawy o imprezach turystycznych oraz powiązanych usługach turystycznych przez usługę dla bezpośredniej korzyści turysty rozumie się usługi stanowiące składnik świadczonej usługi turystyki, a w szczególności transport, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie.

 

 

  • Zmiana polegająca na uproszeniu ewidencji zwrotów towarów sprzedawanych za pośrednictwem sieci Internet

 

W dobie upowszechnienia sieci Internet część transakcji handlowych przeniosła się z tradycyjnych lokali handlowych do sklepów wirtualnych.

Zgodnie z przepisem § 6 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 marca 2013r. w sprawie kas rejestrujących, podatnicy prowadząc ewidencję wydają nabywcy, bez jego żądania, paragon fiskalny.

W praktyce paragon jest pakowany razem z towarem i jedną przesyłką kierowany jest do nabywcy.

Art. 32 ustawy o prawach konsumenta wymaga od sprzedawcy aby niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia konsumenta o odstąpieniu od umowy, zwrócić konsumentowi wszystkie dokonane przez niego płatności, w tym koszty dostarczenia rzeczy. Ponadto przedsiębiorca dokonuje zwrotu płatności przy użyciu takiego samego sposobu zapłaty, jakiego użył konsument, chyba że konsument wyraźnie zgodził się na inny sposób zwrotu, który nie wiąże się dla niego z żadnymi kosztami.

Obowiązkiem konsumenta w takim wypadku jest zwrot rzeczy w terminie 14 dni.

W praktyce gospodarczej klienci najczęściej mailowo informują o odstąpieniu od umowy i w następstwie tego odsyłają towar bez potwierdzenia odstąpienia w formie pisemnej oraz bez odesłania paragonu.

Powstaje wówczas problem z podatkowym rozliczeniem takiej transakcji. Wynika on z regulacji § 3 ust. 4 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 marca 2013r. w sprawie kas rejestrujących, który powstał przed uchwaleniem ustawy o prawach konsumenta i przewiduje nieprzystającą do rzeczywistości rozległą ewidencję zwrotów towarów i usług  wraz z dowodami źródłowymi, których sprzedawca nie jest w stanie zgromadzić ze względu na brak możliwości pozyskania ich od nabywcy.

Stąd wniosek o uproszczenie możliwości korekty dostawy towaru ewidencjonowanego za pomocą kasy rejestrującej (i w konsekwencji obniżenia kwoty podatku należnego) w taki sposób, aby podstawą obniżenia podstawy opodatkowania został jedynie dokument potwierdzający zwrot konsumentowi należnej kwoty za pośrednictwem rachunku bankowego (proponowana zmiana nie dotyczy uznanych reklamacji usług, dotyczy natomiast uznanych reklamacji towarów skutkujących odstąpieniem od umowy).

Właściwym miejscem na wprowadzenie zmian w postulowanym zakresie jest Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 14 marca 2013r. w sprawie kas rejestrujących gdzie obecną regulację w brzmieniu:

  • 3.
  1. Podatnicy prowadzą ewidencję każdej sprzedaży, w tym sprzedaży zwolnionej, wyłącznie przy użyciu kas, które mają potwierdzenie, że kasa spełnia funkcje wymienione w art. 111 ust. 6a ustawy oraz kryteria i warunki techniczne określone w przepisach wydanych na podstawie art. 111 ust. 9 ustawy.
  2. Otrzymanie przed dokonaniem sprzedaży całości lub części należności (zapłaty) podlega ewidencjonowaniu z chwilą jej otrzymania.
  3. Nie ewidencjonuje się zwrotów towarów i uznanych reklamacji towarów i usług.
  4. Zwroty towarów i uznane reklamacje towarów i usług, które skutkują zwrotem całości lub części należności (zapłaty) z tytułu sprzedaży, ujmuje się w odrębnej ewidencji zawierającej:

1) datę sprzedaży;

2) nazwę towaru lub usługi pozwalającą na jednoznaczną ich identyfikację i ewentualnie opis towaru lub usługi stanowiący rozwinięcie tej nazwy;

3) termin dokonania zwrotu towaru lub reklamacji towaru lub usługi;

4) wartość brutto zwracanego towaru lub wartość brutto towaru lub usługi będących przedmiotem reklamacji oraz wartość podatku należnego – w przypadku zwrotu całości należności z tytułu sprzedaży;

5) zwracaną kwotę (brutto) oraz odpowiadającą jej wartość podatku należnego – w przypadku zwrotu części należności z tytułu sprzedaży;

6) dokument potwierdzający dokonanie sprzedaży;

7) protokół przyjęcia zwrotu towaru lub reklamacji towaru lub usługi podpisany przez sprzedawcę i nabywcę.

 

Należałoby zmienić w treści ust. 4 oraz dodać ust. 4a:

  • 3.
  1. Podatnicy prowadzą ewidencję każdej sprzedaży, w tym sprzedaży zwolnionej, wyłącznie przy użyciu kas, które mają potwierdzenie, że kasa spełnia funkcje wymienione w art. 111 ust. 6a ustawy oraz kryteria i warunki techniczne określone w przepisach wydanych na podstawie art. 111 ust. 9 ustawy.
  2. Otrzymanie przed dokonaniem sprzedaży całości lub części należności (zapłaty) podlega ewidencjonowaniu z chwilą jej otrzymania.
  3. Nie ewidencjonuje się zwrotów towarów i uznanych reklamacji towarów i usług.
  4. Zwroty towarów i uznane reklamacje towarów które skutkują zwrotem całości lub części należności (zapłaty) z tytułu sprzedaży, ujmuje się w odrębnej ewidencji zawierającej:

1) datę sprzedaży;

2) nazwę towaru lub usługi pozwalającą na jednoznaczną ich identyfikację i ewentualnie opis towaru lub usługi stanowiący rozwinięcie tej nazwy lub dokument potwierdzający przebieg transakcji od chwili nabycia do dokonania odstąpienia od umowy;

3) wartość brutto zwracanego towaru lub wartość brutto towaru lub usługi będących przedmiotem reklamacji oraz wartość podatku należnego – w przypadku zwrotu całości należności z tytułu sprzedaży;

5) zwracaną kwotę (brutto) oraz odpowiadającą jej wartość podatku należnego – w przypadku zwrotu części należności z tytułu sprzedaży;

6) dokument potwierdzający zwrot należnej kwoty.

4a. Uznane reklamacje usług oraz towarów inne niż te o których mowa w ust. 4, które skutkują zwrotem całości lub części należności (zapłaty) z tytułu sprzedaży, ujmuje się w odrębnej ewidencji zawierającej:

1) datę sprzedaży;

2) nazwę towaru lub usługi pozwalającą na jednoznaczną ich identyfikację i ewentualnie opis towaru lub usługi stanowiący rozwinięcie tej nazwy;

3) termin dokonania zwrotu towaru lub reklamacji towaru lub usługi;

4) wartość brutto zwracanego towaru lub wartość brutto towaru lub usługi będących przedmiotem reklamacji oraz wartość podatku należnego – w przypadku zwrotu całości należności z tytułu sprzedaży;

5) zwracaną kwotę (brutto) oraz odpowiadającą jej wartość podatku należnego – w przypadku zwrotu części należności z tytułu sprzedaży;

6) dokument potwierdzający zwrot należnej kwoty;

7) protokół przyjęcia zwrotu towaru lub reklamacji towaru lub usługi podpisany przez sprzedawcę i nabywcę.

 

  • Zmiana polegająca na częściowej likwidacji obowiązku otrzymania przez nabywcę towaru lub usługobiorcę faktury korygującej przed dokonaniem obniżenia podstawy opodatkowania

 

Obowiązek uzyskania przez podatnika potwierdzenia, że nabywca towaru lub usługi otrzymał fakturę korygującą i związane z tym uprawnienie do obniżenia podstawy opodatkowania – wg oceny postulującego – miał rację bytu w kontekście ograniczenia ryzyka utraty wpływów budżetowych, jednakże z czasem i w związku z upowszechnieniem się nowoczesnych form prowadzenia biznesu (via Internet, w związku z upowszechnieniem się usług kurierskich oraz upowszechnieniem przesyłania dokumentów z wykorzystaniem wiadomości email) lecz aktualnie stwarza jedynie zbędne obowiązki administracyjne po stronie zarówno wystawcy jak i odbiorcy faktury korygującej.

Samo to rozwiązanie określone w ust. 13 art. 29a ustawy od lat jest krytykowanie przez komentatorów, a rzeczywistość zapadłych na tym tle orzeczeń prowadzi do wniosku że ze wszystkich stron odnajduje się postulaty liberalizacji przedmiotowej reguły.

Po pierwsze wskazuje się, że rozwiązanie to jest nieproporcjonalnie uciążliwe w stosunku do ryzyka

naruszeń jakie mogłyby powstać po jego zniesieniu.

W chwili obecnej podatnicy dysponują wieloma innymi dowodami na faktyczny przebieg transakcji jak choćby potwierdzenia zwrotu towaru, potwierdzenia uznania reklamacji, oświadczenia o odstąpieniu od umowy, korespondencja handlowa ect.

Ponadto organy podatkowe zyskały nowe, funkcjonalne narzędzia krzyżowej kontroli zgodności rozliczeń (JPK_VAT, JPK_FA) stąd ryzyko związane z potencjalnymi naruszeniami jest minimalne przy transakcjach B2B, zaś w transakcjach B2C jest w zasadzie nieistniejące, gdyż nabywca nie dokonuje odliczenia podatku naliczonego, nie ma więc niebezpieczeństwa powstania skutku, któremu ma zapobiegać obowiązek dostarczenia nabywcy korekty faktury.

W związku z tym należy uznać, że w tym przypadku jedynym warunkiem obniżenia podatku należnego w wyniku korekty powinno być wykazanie, że korekta faktycznie miała miejsce (a nie jest tylko pozorna). Może to być dowiedzione choćby dowodami odnoszącymi się do płatności (z których będzie wynikać, jaka ostatecznie była kwota płatności po uwzględnieniu rabatów, zwrotów i innych).

Dla uzyskania opisanego wyżej celu zasadna wydaje się być ingerencja w treść art. 29a ustawy poprzez dodanie w ust. 15 pkt. 5 i 6 w proponowanym brzmieniu:

Art.  29a.  [Podstawa opodatkowania]

  1. Warunku posiadania przez podatnika potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę nie stosuje się w przypadku:

1) eksportu towarów i wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów;

2) dostawy towarów i świadczenia usług, dla których miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium kraju;

3) sprzedaży: energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, gazu przewodowego, usług dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, usług dystrybucji gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych oraz usług wymienionych w poz. 140-153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy;

4) gdy podatnik nie uzyskał potwierdzenia mimo udokumentowanej próby doręczenia faktury korygującej i z posiadanej dokumentacji wynika, że nabywca towaru lub usługobiorca wie, że transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi w fakturze korygującej.

5) gdy korekty te dotyczą czynności wykonanych na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej bądź na rzecz podatników korzystających ze zwolnienia na podstawie art. 113 ustawy albo wykonujących wyłącznie czynności zwolnione na podstawie art. 43 ustawy

6) gdy korekta dotyczy czynności wykonanych na rzecz podatników i z ogółu posiadanych przez wystawcę korekty dokumentów wynika rzeczywisty przebieg transakcji zgodny ze stanem uzyskanym po wystawieniu faktury korygującej.

  1. W przypadku, o którym mowa w ust. 15 pkt 4, obniżenie podstawy opodatkowania następuje nie wcześniej niż w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym zostały łącznie spełnione przesłanki określone w ust. 15 pkt 4.

 

  • Zmiana polegająca na uproszczeniu kwestii refakturowania opłat za media przy najmie na cele mieszkaniowe

Umowy najmu lokalu na ogół zobowiązują najemców (tj. użytkowników) do regulowania wszelkich opłat związanych z przedmiotem najmu. Najczęściej najemcy nie regulują tych opłat samodzielnie, lecz przekazują właścicielom lokali środki na tego typu opłaty, do których są zobowiązani.

Od wielu lat obserwujemy trudności podatników z rozliczeniem tego typu rozliczeń określanych mianem refakturowania. Przedmiotowe trudności wynikają z niejednolitego podejścia organów podatkowych oraz sądów administracyjnych co do rodzaju i charakteru takich rozliczeń. W konsekwencji na przestrzeni lat ukształtowały się odrębne stanowiska co do możliwości (czy też obowiązku) ujęcia takich opłat w podstawie opodatkowania i ustalenia właściwej stawki podatkowej dla poszczególnych rozliczeń.

W naszej opinii najsłuszniejsze tj. najlepiej wyważające interesy podatników i budżetu państwa jest podejście zaprezentowane np. w wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie C-42/14 zgodnie z którym, jeżeli nieruchomość oddawana jest w najem, a sam wynajmujący nie ma możliwości swobodnego i niezależnego, w szczególności wobec innych wynajmujących, wyboru świadczeniodawców i sposobów korzystania z towarów lub usług związanych z najmem, dane świadczenia są generalnie nierozerwalnie związane z najmem i mogą być też uważane za stanowiące jedną całość, a tym samym jedno świadczenie z najmem.

Proponowana zmiana pozostanie bez wpływu na wpływy budżetu państwa, gdyż ostatecznie zapłaty podatku należnego dokonuje ostateczny konsument, a najemca dokonując czynności zwolnionej z VAT na podstawie zwolnienia przedmiotowego dla najmu na cele mieszkaniowe – nie odliczy go wcale.

W naszej opinii nie ma potrzeby osobno doprecyzowywać momentu powstania obowiązku podatkowego w przedmiotowym zakresie, gdyż zastosowanie znajdzie przepis już istniejący w tym zakresie a mianowicie art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy.

Takie unormowanie uprości również kwestię kosztów dodatkowych w zakresie najmu, których zgodnie ze stosunkiem prawnym łączącym wynajmującego i najemcę, strony postanowią o nie przerzucaniu ich na najemcę (chociażby kosztu utrzymania powierzchni wspólnych nieruchomości oddanej w najem). Należy wówczas dopuścić domniemanie, że wynajmujący poniósł je w związku z uzyskaniem przychodu ale na mocy zawartej umowy samodzielnie zobowiązuje się do ich ponoszenia (zrówna to wówczas charakter takich kosztów np. z kosztami remontu, czy amortyzacji, które bezpośrednio ponosi wynajmujący).

Podsumowując: w przypadku opłat za media w lokalach przeznaczonych na cele mieszkalne, kiedy nie istnieje możliwość zawarcia odrębnej umowy na dostawę tych mediów lub innych świadczeń o podobnym charakterze tj. przykładowo kiedy ze względów konstrukcyjnych nie jest możliwe wyposażenia każdego najemcy w oddzielny licznik lub kiedy wyłącznie wynajmujący może być obowiązany do ponoszenia opłat na rzecz spółdzielni (np. ryczałtowe rozliczenie dostawy wody lub opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi), a więc w konsekwencji najemca nie może nabyć tych usług w swoim imieniu i na swoją rzecz i w tym zakresie uzależniony jest od wynajmującego zasadnym wydaje się być ustawowe unormowanie ujęcia w podstawie opodatkowania dodatkowych opłat ponoszonych przez najemcę lokalu mieszkalnego.

Rozwiązanie takie sprawdzi się zarówno u wynajmujących wystawiających faktury z tytułu najmu jak i wynajmujących ewidencjonujących sprzedaż z wykorzystaniem kasy rejestrującej.

Takie rozwiązanie znacznie uprości obowiązki podatników, którzy nie będą musieli „sztucznie” rejestrować się jako podatnicy VAT czynni tylko dla czynności refaktury mediów z odpowiednimi stawkami, kiedy i tak pozostanie to bez wpływu na zasadę neutralności podatku od towarów i usług.

Opisane wyżej założenia wydają się być możliwe do osiągnięcia poprzez uzupełnienie regulacji art. 29a ustawy o punkt 5:

Art.  29a.  [Podstawa opodatkowania]

  1. Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
  2. W przypadku dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2, podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia – koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy tych towarów.
  3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, o której mowa w art. 13 ust. 3, z zastrzeżeniem ust. 4.
  4. W przypadku przemieszczenia towarów, w stosunku do którego obowiązek podatkowy powstaje na podstawie art. 20a ust. 1, podstawę opodatkowania ustala się zgodnie z ust. 1, 6, 7, 10 i 11.
  5. W przypadku świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2, podstawą opodatkowania jest koszt świadczenia tych usług poniesiony przez podatnika.
  6. Podstawa opodatkowania obejmuje:

1) podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

2) koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy,

3) dodatkowe opłaty w związku z użytkowaniem lokalu o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości na cele mieszkaniowe, jeżeli najemca jest zobowiązany do ich ponoszenia niezależnie od faktycznego zużycia; przez dodatkowe opłaty rozumie się w szczególności opłatę za wodę, wywóz śmieci, opłatę za energię elektryczną i gazową pobierane w ramach jednej umowy, przymusowo dla najemcy i nie zależą od faktycznego zużycia (lecz liczone od metra, od osoby lub też w inny sposób niepozwalający na odpowiednie wyodrębnienie odrębnej usługi).

 

W imieniu

Biura Prawno-Rachunkowego

Maciej Skorupiński sp. z o.o.

 

Maciej Skorupiński